قلعه روخان، تاریخی در دل طبیعت گیلان
بالای کوه پس از این همه تلاش برای صعودی دشوار قلعه ای می بینی که یادآور مردمانی است که برای پاس داشت از میهن و عقیده و مرام خود چه سختی ها نکشیده اند.
از اسماعیلیهو داستان حسن صباح و قلاع بی نظیرشان داستانها شنیده ایم. قلعه الموت از معروف ترین آنان است. در همه استانها نشانی از این فرقه سیاسی دوران خود نشانهاست. در گیلان هم قلعه ای است که هر چند در تعاریف رسمی وزارت ارشاد استان گیلان نشانه و تاریخی از سلطه ی این فرقه بر آن نیست اما به نظر می آید که قلعه روخان یکی از قلاعی است که اسماعیلیان بر آن حکومت داشته اند.
قلعه ای بر یکی از ارتفاعات رشته کوه البرز در میان انبوه درختان. در ۲۰ کیلومتری شهر فومن به مساحت ۲٫۶ هکتار که با حدود ۱۵۰۰ دیوار حصار شد و از ۶۵ متر برج و بارو تشکیل شده است. قلعه ای که در ۶۶۵ تا ۷۱۵ متر از سطح دریا قرار دارد. می گویند در دوره ساسانیان بنا شده و در دوره سلجوقیان تجدید بنا، و در همین دوره پناهگاه یاران حسن صباح بوده است.
سالها پیش که به حکم جوانی در کوهنوردی ها به این قله و قلعه رفــته بودم و شبی در آن به صبح رسانده بودم از بزرگی و عظمت آن متعجب و از سکون و سـکوت و مـرگ تدریجی اش شگفت زده بــودم. درخــتان مــحافظ این بنا کــه ســالها آن را از شر دشمنان محافظت کرده بود حال خود دشمنی بود که کمر همت به نابودی قلعه بسته اند و رطــــوبت این دشمن دیرینه از دیوارها کـــه حصاری محفوظ بوده اند ویرانه ای ساخته .
امــا این سالها، گویی دست های توانایی مشغول بازسازی قلعه بــــوده و قسمت های از قلعه بـــاز سازی شده و هـــر چند هنوز قسمت های زیادی از قلعه خرابه ای بیش نیست اما همین مقدار جـــای تقدیر دارد کـه به گذشتگان خود و به بناهای پیشینیان خود احترام نهاده ایم و هـــر چند از عقاید و نظراتشان آگاه نیستیم و یا بـــا آن مــخالفیم باز آثــار گذشتگان را برای آیندگان خــود پاسداری می کنیم.
قلعه ای بر بالای کوهی که برای صعود به آن باید سختی کشید و بــــر خـــاک همیشه مرطوب گیلان زمین سر خورد ( هر چند با گذاشتن پـــله هـــا این مـشـکـل بـــرطـرف شـده) روزگاری ماوای سربازانی بود کماندار که مانع ورود هــــر مـهاجمی مـی شدند ، برای خیل مردمانی که مشتاق دیدار از آن بودند باز بود و همه به آسودگی از دروازه ی قلعه گذشتیم بی ترس از هیچ کمانداری.
دیدار دوباره از قلعه روخان در فومن پس از سالها برایم شادی آور بود و با شادی فرزندانم را بر بالای کوه بردم و تلاش کردم ذره ای از تاریخ ایران و گذشته خود به آنان نشان دهم.
ابوالقاسم ابراهیمی
