نشانه های آلزایمر در مقابل کاهش حافظه کهنسالی
نشانه های نرمال و طبیعی برای کم شدن حافظه کهنسالی چیست؟ چه مدتی این نشانه ها طول بکشد، کاهش حافظه کهنسالی نیست و می گوییم زوال عقل یا دمانس یا آلزایمر پیدا شده است؟ آیا تاکنون برای شما اتفاق افتاده است که در جستجوی سویچ ماشین خود باشید یا اینکه یادتان برود که ماشین خود را کجا پارک کرده اید؟ آیا تا کنون برای به یادآوری نام افرادی که با آنان ملاقات می کنید دچار اشکال شده اید؟ آیا تا کنون در جستجوی کیف پولتان وقت تلف کرده اید؟ ممکن است پاسخ شما این باشد که « البته گاهی اوقات این ها پیش آمده است!» اما اگر تکرار آن فراموشی ها آنقدر باشد که آزار می رساند، نگران کننده است. برخی فراموشی ها در سن خاص نگرانی هم دارد. نگرانی مهمی به نام « آلزایمر»
بیماری آلزایمر یک اختلال عصبی است که در آن مرگ سلول ها مغزی موجب اختلال در حافظه یا کاهش عملکرد شناختی مغز می شود. در واقع آلزایمر شایعترین نوع زوال عقل یا دمانس است. در آمارهای ارایه شده در کشور آمریکا برای سال ۲۰۱۳ از بین ۸۱۶ میلیون فرد دارای دمانس یا زوال عقل حدود ۶۰-۸۰ درصد آن به دلیل آلزایمر است.
آلزایمر بیماری است که در ابتدا بصورت خفیف بروز می کند و در طول زمان پیشرفت می نماید. بیماری پیشرونده ای است که گاهی اوقات در همان زمان تشخیص به سرعت پیشرفت می نماید.
همانطور که سن بالا می رود و بدن توانایی قدرتی خود را در قسمت های مختلف از دست می دهد، ممکن است که توانمندی مغز نیز کاهش پیدا کند که به صورت طبیعی به علت کهنسالی ایجاد می شود. اندکی لغزش در حافظه کوتاه مدت ( مثل فراموش کردن محل ریموت ماشین) و کاهش قدرت آموزش و کاهش سرعت پردازش داده ها در مغز، بخصوص در زمانی که چند عملکرد همزمان انجام می شود، پیش می آید. فرد مانند گذشته قادر به یاد گرفتن مطالب جدید نیست. این اتفاق به صورت طبیعی به خاطر کهنسالی ایجاد می شود.
مشکلات یاد شده در کهنسالی ناشایع نیستد اما اینها نشانه های زوال عقل یا آلزایمر نیستند. در زوال عقل، عملکرد شناختی و ادراکی فرد دچار اختلال می شود بگونه ای که فرد قادر نیست به تنهایی و مستقلا فعالیت روزانه داشته باشد. اما در فرد با کاهش حافظه به علت کهنسالی نرمال فعالیت عمالکرد ادراکی و شناختی مانند باقی نشانه های او و قابلیت های دیگر بدن کاهش پیدا می کند.
در مجموع چه نشانه های اگر در فرد بروز کند باید نگران آلزایمر و یا زوال عقل باشیم و دیگر آن را به کهنسالی مربوطه نمی کنیم؟ در واقع نشانه های آلزایمر در مقابل کاهش حافظه کهنسالی چیست؟
نشانه های زوال عقل یا آلزایمر چیست؟ ده زنگ خطر مهم
برای کمک به تشخیص نشانه های بیماری آلزایمر در مقابل کاهش حافظه ی کهنسالی ، انجمن آلزایمر Alzheimer’s Association چک لیستی تهیه کرده است که به درک نشانه های زوال عقل کمک می کند. اگر برخی از نشانه های آمده در این مقاله را در عزیزان خود می بینید بد نیست برای تشخیص بهتر نوسط یک متخصص نرولوژی ( داخلی اعصاب) ویزیت شوید.
کاهش حافظه، زندگی روزانه را مختل می کند
یکی از شایعترین نشانه های آلزایمر این است که اطلاعاتی که به تازگی کسب شده است زود از خاطر می رود. برخی تاریخ ها و رخداد ها و مناسبت ها فراموش می شود. فرد به صورت مکرر در مورد برخی مسایل سوال می کند و خبر می گیرد. مدام از ابزارهایی الکترونیکی و یا افراد خانواده برای به یادآوردن برخی چیزها کمک می گیرد.
در کهنسال نرمال: ممکن است گاهی اوقات برخی رویدادها از خاطر برود اما کمی بعد، فرد آن را به خاطر می آورد.
برنامه ریزی روزانه با اشکال روبروست
نشانه هایی از اختلال در عملکرد روزانه و یا اختلال در برنامه ریزی کاری و یا اختلال در دنبال کردن برخی قوانین در محل کار ایحاد می شود. توانایی فردی دچار اختلال می شود، توانایی که می تواند عملکردشان در محل کار یا منزل را دچار اختلال کند. مثلا یک دستور غذایی خانوادگی را فراموش می کند و نمی تواند مطابق آن، غذای مورد علاقه خانواده را درست کند. قادر نیست امور مالی و قبض هایی که همیشه پرداخت می کرده را پرداخت کند، پرداخت قبوض فراموش می شود. انگار برای انجام کارهایی که قبلا به راحتی انجام می داد، اشکال ایجاد شده و نیاز به تمرکز بیشتر و وقت بیشتر دارد و یا کلا انجام ان امور با اختلال روبرو می شود
در کهنسال نرمال: ممکن است گاهی اوقات در بررسی حساب کتاب اشتباه کند اما به راحتی از پس آن بر می آید و رشته امور از دستش خارج نمی شود.
اختلال در انجام کارهای معمولی و مانوس و آشنا در منزل یا محل کار
افراد دچار آلزایمر معمولا به سختی وظایف روزانه را انجام می دهند، حتی بعی اوقات رانندگی در مسیر همیشگی برایشان مقدور نیست. بررسی حساب دخل و خرج ممکن نیست. بخاطر آوردن قوانین و اصول یک بازی مورد علاقه برای فرد سخت می شود.
در کهنسال نرمال: ممکن است در برخی کارهای جدید اشکال ایجاد شود. مثلا تنظیم ماکرویو برای پخت و پز و یا اینکه از طریق تلوزیون برنامه ایی را ذخیره کردن با سختی انجام می شود ولی باقی امور به درستی انجام می شود
دچار اختلال در زمان و مکان می شود
فرد آلزایمری ممکن است که اوقات سال مثل فصل ها را قاطی کند و گذر زمان را گم نماید. ممکن است فراموش کند که کجاست و اصلا چرا آنجاست و چطور سر از آنجا درآورده است.
در کهنسال نرمال: ممکن است که یک روز خاص را با شک به خاطر آورد اما با کمی تاخیر نسبت به آن اگاهی پیدا می کند
درک تصاویر و درک فاصله ها برایش سخت می شود
در افراد آلزایمری خظا در درک تصاویر ایجاد می شود. خطای دید می تواند اولین نشانه ی آلزایمر باشد. ممکن است فرد برای خواندن دچار اشکال شود. فرد در درک فاصله ها و قضاوت در مورد فاصله ی اجسام دچار اشکال می شود. همچنین ممکن است درک رنگ ها و تشخیص رنگ برای فرد آلزایمری سخت می شود.
ممکن است که فرد آلزایمری از کنار آیینه رد شود و فکر کند که فرد دیگری در اتاق است. ممکن است در درک اینکه فردی که در آیینه می بیند خودش است دچار خطا شود. فکر می کند فردی که در آیینه دیده یک نفر دیگر است که به منزل آمده است.
در کهنسال نرمال: اگر فرد سالم دچار کاتاراکت شده باشد ممکن است که اختلال بینایی ایجاد شود. که با درمان کاتاراکت بهبود می یابد.
بیماران آلزایمری با کلمات مشکل دارد، چه در حرف زدن چه در نوشتن
افراد دچار آلزایمر ممکن است در یک گفتگو دچار مشکل شوند. در وسط مکالمه مکث می کنند و یادشان می رود در مورد چه حرف می زدند و نمی دانند چطور ادامه دهند و یا همان حرف ها را تکرار می کنند. دایره لغات شان دچار اشکال می شود و برای یافتن کلمات مناسب مشکل دارند. ممکن است که برای نامیدن اشیاء مشکل پیدا کند و اسم اشیاء را بخاطر نیاورد و از کلمات خود ساخته برای نامیدن آن استفاده کند. مثلا به «فندک» بگوید « سیگار روشن کن»
در کهنسال نرمال: ممکن است گاهی اوقات برای یافت لغات مناسب مکث کند اما گفتگو را ادامه می دهد.
لوازم را در جای نامناسب می گذارد. گم می کند.
یک فرد دچار آلزایمر ممکن است وسایل خود را در جای نامناسب بگذارد و بعد آن را گم می کند و قادر به پیدا کردن آن نیست و به همین دلیل فکر می کند دیگران آن را برداشته یا دزدیده اند. این اتفاق مکرر اتفاق می افتد.
در کهنسال نرمال: ممکن است وسایل را در جای نامناسب بگذارد و در پیدا کردن آن مشکل دارد.
قدرت قضاوت کاهش می یابد و ضعیف می شود
فرد آلزایمری ممکن است در تصمیم گیری دچار اشکال شود. قدرت قضاوت آنان دچار خدشه می شود مثلا موقع معامله کردن خطا می کنند و هنگام پرداخت وجه خرید کالا مبالغی کمتر یا بیشتر از آن پرداخت می کنند. افراد آلزایمری ممکن است در پاکیزه و تمیز نگه داشتن خودشان بی دقت باشند و مدتها حمام نروند. یا در نگهداری حیوان خانگی بی دقتی کنند و در غذا دادن و نظافت آنان بی خیال باشند و بی دقتی کنند
در کهنسال نرمال: ممکن است گاهی اوقات تصمیم های نادرست اتخاذ کنند اما نسبت به موضوع آگاهی دارند و می دانند چه تصمیمی گرفته اند.
بیمار آلزایمری خود را از کار و فعالیت اجتماعی محروم می کنند
یک بیمار آلزایمری به علت مسایل و مشکلات شناختی و حافظه ایی در مجامع و برخی سرگرمی ها و یا پروژه های خانوادگی یا ورزشی حضور پیدا نمی کند و از آن دوری می کند. ممکن است نتواند اصول مربوط به سرگرمی مورد علاقه اش را به یاد بیاورد و کم کم آن را کنار می گذارد و حتی نسبت به تیم مورد علاقه اش بی تفاوت می شود.
در کهنسال نرمال: گاهی اوقات از خانواده و تعهدات اجتماعی خسته می شود و دوری می کند.
تغییرات واضح در خلق و خو و شخصیت در بیمار آلزایمری
خلق و خو وشخصیت یک فرد آلزایمری ممکن است تغیبر کند . فرد ممکن است گیج و منگ باشد. شکاک می شود و دچار افسردگی شده یا دچار اضطراب و پریشانی و نگرانی می شود. ممکن است به راحتی و به سرعت در خانه یا محل کار یا زمانی که با رفقاست اندوهگین شود
ممکن است در محلی که قبلا احساس راحتی می کرد ناگهان حس ناخوش و عدم اطمینان به او دست دهد.
در کهنسال نرمال: ممکن است که یک کهنسال کار روتین خود را به شیوه خودش انجام دهد و هنگامی که حواس او را پرت کنیم تحریک پذیر شود.