به سختی می شود درد سنگ کلیه را فراموش کرد حتی به سختی می شود درد آن را تحمل کرد. اگر در زمان درد سنگ کلیه پزشک شما صبورانه در انتظار دفع سنگ است، چه درمانهای طبیعی را می توان استفاده کرد؟
سنگ کلیه به حالت ناخوشایندی گفته می شود که در آن یک سنگ کوچک در کلیه ها تشکیل می شود و هنگامی که این سنگ از جای خود در حالب یا مثانه و یا پیشابراه تکان می خورد تا دفع شود. بیمار درد شدیدی در پهلو ها و زیر شکم احساس می کند. غالب سنگ ها خودبخود دفع می شوند اما در برخی افراد به اقدامات درمانی به صورت دارو درمانی و یا درمان جراحی نیاز است تا سنگ دفع شود.
اصطلاح پزشکی برای سنگ کلیه nephrolithiasis است. مهمترین و بیشترین عامل برای پیدایش سنگ در کلیه ها تغلیظ ادرار است. نگه داشتن ادرار و عدم مراجعه به موقع برای خالی کردن مثانه موجب می شود مواد شیمیایی در ادرار غلیظ شده و کریستال تشکیل دهد یا هسته اولیه سنگ را تشکیل می دهد.
شایعترین نوع سنگ کلیه سنگ های کلسیمی است . اما سنگ های اگزاللات و اسید اوریکی و سیستین و همچنین سنگ های آمونیوم اسید و اورات هم در کلیه ها تشکیل می شود. (بیشتر مطالعه کنید سنگ کلیه پیشگیری و درمان آن)
درمان سنگ کلیه
اگر مشکوک به سنگ کلیه هستید باید مانند قدیسان درد را تحمل کنید تا سنگ دفع شود. درمان سنگ کلیه به برخی فاکتورهای مختلف بستگی دارد مانند:
- نوع و اندازه و شکل و محل قرار گرفتن سنگ
- شدت درد
- عوارض همراه مانند عفونت
- و سلامت کلی شما
برخی سنگ های خاص و در شرایط و اندازه خاص نیاز به درمانهای جراحی دارند اما سنگ های کوچک نیاز به استراتژی صبر و تحمل و استفاده از ضد دردهای ساده است تا سنگ دفع شود. در افرادی که سابقه ی تکرار سنگ های ریز دارند می توان از درمان طبیعی سنگ کلیه هم استفاده کرد.
دو درمان طبیعی توصیه شده برای سنگ کلیه
دو توصیه بسیار مهم و طبیعی برای سنگ کلیه که توسط موسسه ارولوژی آمریکا توصیه شده است تغیر رژیم غذایی و مصرف آب فراوان است.
موسسه توصیه می کد که همه ی کسانی که سابقه سنگ کلیه دارند باید روزانه حدود دو نیم لیتر ادرار کنند. این بدان معنی است که این افراد باید روزانه حدود دوازده لیوان اب میل کنند. این کار نه تنها سموم را از بدن دور می کند و از تشکیل کرستال ها هم جلوگیری می کند بلکه به بدن کمک می کند تا سنگ های کوچک تشکیل شده را دفع کند
مایعات مصرفی می تواند به صورت آب تمیز و یا غذاهای آبکی و یا چای باشد. البته آب ساده بهتر است اما اگر تمایل به کمی تغییر دارید می تواید از چای سیاه یا چای سبز و یا میوه های سبز و انواع دم نوش ها استفاده کنید. حتما به ادرار خود نگاه کنید نوشیدن کافی مایعات خود را با ادراری به رنگ اب یا رنگ زرد بسیار کمرنگ نشان می دهد.
باید از نوشیدن برخی نوشیدنی ها اجتناب کنید مثلا از آب گوجه فرنگی، اب زغال اخته و گریپ فروت. البته برخی توصیه می کنند که از نوشیدن مایعات شیرین شده با شکر و شربت فروکتوز ذرت هم بپرهیزید. همچنین یادتان باشد نوشیدنی هایی مثل سودا و کولا احتمال بروز سنگ کلیه را زیاد می کند
درمان طبیعی سنگ کلیه به نوع سنگ بستگی دارد
هر جا که زندگی کنید یک نکته مهم وجود دارد، رژیم غذایی بر پایه گیاهان مانند رژیم سرشار از میوه سبزی به طور کل برای سلامتی مفید است و طبیعی است که سلامت کلیه از آن مستثنا نیست اما برخی رژیم غذایی سالم هم می تواند خطر سنگ کلیه را افزایش دهد. پس بد نیست که در ابتدا مواد تشکیل دهنده انواع سنگ کلیه را معرفی کنیم
سنگ کلسیمی: در رژیم غذایی فردی که سنگ کلسیمی دارد نیاز به افزایش سبزی و میوه دارد و باید پروتین های غیر لبنی ( گوشت و ماهی و ماکیان و تخم مرغ و پنیر) را محدود کند. اگر از مکمل های کلسیمی استفاده می کنید حتما با پزشک خود مشورت نماید
سنگ اگزالات کلسیمی: مصرف غذا های پر از اگزالات را محدود کنید. غذاهای مثل اسفناح و ریواس و چیپس سیب زمینی و یا سیب زمینی سرخ کرده ، شکلات و آجیل.چغندر و برگ چغندر. اگر در جستجوی اطلاعات بیشتری از مواد غذایی سرشار از اگزالات هستید به این مقاله نگاهی نگاهی بیاندازید.
سنگ اسید اوریکی : این سنگ گاهی اوقات با نقرس مربوط است. باید از غذاهای اسید اوریکی پرهیز کنید. (مطالعه بیشتر رژیم مناسب بیماران نقرسی)
سنگ های سیستین : از مصرف سدیم و پتاسیم زیاد پرهیز کنید بخصوص از منابع گوشت
توصیه های عمومی در درمان سنگ کلیه
عوامل زیر را در درمان طبیعی سنگ کلیه در نظر بگیرید:
غذا های دارای اسید سیتریک. تحقیقات نشان داده که میوه های دارای اسید سیتریک مانند لیمو و پرتقال و ممکن است از تشکیل سنگ پیشگیری کنند. مصرف حدود ۱۲۰ گرم اب لیمو در روز می تواند موجب بالا رفتن سطح سیترات ادرار را بدون افزایش اگزالات شود.
کلسیم. یک داستان مبهمی است این کلسیم. رژیم دارای کلسیم کم در واقع موجب بالا رفتن خطر تشکیل سنگ می شود. مکمل های کلسیم هم با افزایش حطر تشکیل سنگ همراه است. در نتیجه اگر مجبور هستید ( مطابق دستور پزشک) از مکمل های کلسیم استفاده کنید بهتر است که به جای نوع بی کربتات کلسیم از سیترات کلسیم استفاده کنید
رژیم کم نمک. باید از مصرف غذاهای پروسس شده و دارای افزودنی حاوی نمک زیاد اجتناب کرد چون نمک زیاد موجب دفع کلسیم از کلیه شده و ریسک تشکیل سنگ را بالا می برد
ویتامین. مصرف ویتامین C با دوز بالا برای کلیه ها خوب نیست و موجب بالا رفتن خطر تولید سنگ کلیه می شود در حالی که ویتامین B6 (pyridoxine خطر ان را کم می کند. ویتامین ب شش در موز و آوکادو و سویا و انبه و جوی دوسر به وفور یافت می شود.
اسید چرب امگا ۳. مصرف غذاهای سرشار از اسیدچرب امگا۳ که در روغن ماهی است خطر بروز سنگ را کم می کند. در ماهی و غذای دریایی بخصوص سالمون دیده می شود و همچنین در فندق و تخم کتان زیاد دیده می شود
چای، قهوه و الکل. مدرکی وجود دارد که این نوشیدنی ها ممکن است اثر ناچیزی در کم کردن خطر بروز سنگ کلیوی داشته باشند. اما زیاد عجله نکنید و قبل از اقدام به نوشیدن این نوشیدنی ها حتما با پزشک خود مشورت فرمایید.
کاهش وزن. مدارک فراوانی وجود دارد که افزایش وزن و چاقی خطر بروز سنگ کلیه را بیشتر می کند. حتما به مقدار زیادی این نصایح را شنیده اید که برای داشتن زندگی سالم ورزش کنید، ما هم یک بار دیگر آن نصیحت مهم و رایگان را خدمت شما اعلام می کنیم که به صورت مرتب ورزش بفرمایید و رژیم غذایی منطقی و مناسب داشته باشید و از سبزی و میوه استفاده کنید.
سر لیست غذاهایی که موجب سنگ اگزالات می شوند
- چغندر
- چای
- اسفناج
- ریواس
- پروتین های حیوانی
- آجیل
- سبوس گندم
- نمک زیاد
- شکلات
دلایل سنگ کلیه چیست؟
سنگ کلیه به دلایل متفاوت ایجاد می شود اما ۷۰ درصد موارد سنگ های کلیه از جنس اگزالات کلسیمی هستند. وقتی مواد غذای حاوی اگزالات می خوریم، اگزالات می تواند با کلسیم باند شده و هسته ی اصلی سنگ در کلیه تشکیل می شود.
اگزالات ماده ی طبیعی است که در بسباری از غذاها یافت می شود. مواد خورده شده در بدن پس از فرایند متابولیسم و هضم و جذب، مواد زاید را از طرق مختلف دفع می کند که یکی از این طریق کلیه ها و ادرار است. از مقدار زیاد اگزالات مصرفی در بدن اندازه مورد نیاز بدن جذب شده و باقی باید دفع شود. اگزالات در حضور کلسیم می تواند هسته ی اولیه سنگ ها را تشکیل دهد.
یکی از دلایل مهم تشکیل سنگ کلیه مصرف اگزالات زیاد در رژیم غذایی است . محققین توصیه می کنند مصرف روزانه اگزالات به اندازه ی 40-50 میلی گرم در رژیم غذایی می تواند از تشکیل سنگ پیشگیری کند [منبع]
به غذاهای حاوی اگزالات زیاد دقت کنید
چغندر یکی از غذاهایی است که سرشار از اگزالات است، همراه با چیزهایی مثل اسفناح و ریواس. همین موجب می شود که آن را به عنوان یکی از غذاهای تولید کننده سنگ مطرح کند. در صد گرم از برگ چغندر چیری حدود ۶۱۰ میلیگرم از اگزالات وجود دارد. صد گرم لبو چیزی حدود ۶۷۵ میلی گرم اگزالات دارد. [منبع]
دکتر ابوالقاسم ابراهیمی