درد زانو ، آسیبی آزار رسان

درد زانو علایم و نشانه و دلایل آن

درد زانو می تواند به دلایل زیاد ایجاد شود. از آن آسیب های آزار رسان بدن است که دلایلی مانند صدمات آسیب ها و جراحات و یا مشکلات داخلی مانند انواع آرتریت ها ایجاد شود. ممکن است برای درمان درد زانو به کمک جراحی نیاز باشد و یا درمانهای دارویی و یا اینکه با استفاده از ابزارهای مثل بریس و باندهای کشی از زانوی بیمار حمایت کرد.

علایم و نشانه های درد زانو :

شدت درد در زانو و همچنین محل درد زانو متفاوت است و به دلایلی که آن را ایجاد کرده بستگی دارد. اما به طور کل نشانه ها در زیر خلاصه می شود.
درد و تورم
قرمزی و گرم بودن هنگام لمس
ضعف و یا بی ثباتی مفصل
ایجاد صدای کلیک و قیژ قیژ در زانو
عدم توانایی در خم و راست کردن زانو و یا عدم توانایی در راست نگه داشتن زانو.

در فردی که دچار درد زانو است با دیدن علایم زیر هر جا که باشد باید با دکتر خود تماس بگیرید و یا به نزدیکترین پزشک مراجعه نمایید. علایمی که به صورت زیر دیده می شود.
اگر مشکلات شما آنقدر شدید بود که نمی توانید وزن خود را روی زانو تحمل کنید
تورم واضح در زانو دارید
قادر نیستید کاملا زانو را خم یا صاف کنید
تغیر شکل واضح در ساق و زانوی خود دیدید
تب دارید و در زانوی خود گرمی حس می کنید و همچنین زانو قرمز و متورم شده

دلایل درد زانو

درد زانو می تواند به دلایل زیادی ایجاد شود. دلایلی مانند صدمات آسیب ها و جراحات و یا مشکلات داخلی مانند انواع ، انواع آرتریت ها ایجاد شود.

صدمات و جراحات:
آسیب به هر کدام از لیگامان ها و یا تاندون های یا بورس های که دور زانو را گرفته و از آن محافظت می کنند می تواند آسیب ایجاد شده و همچنین ممکن است آسیب در مفصل و عضروف مفصلی هم مشکلاتی ایجاد کند . چند مورد زیر را می توان مثال زد:

آسیب به لیگامان (رباط ) متقاطع قدامی (ACL injury) :

رباط متقاطع قدامی یکی از چهار لیگامانی است که استخوان ران را به ساق متصل می کند . این آسیب بخصوص در افرادی که بسکتبال یا فوتبال بازی می کنند رخ می دهد و البته در هر ورزشی که به تغیر جهت ناگهانی نیاز دارد امکان اسیب این لیگامان وجود دارد

پارگی منیسک :

منیسک یه نوع خاصی عضروف سفت و لاستیک مانند است که جلوی شوک ضربه بین ساق و ران را می گیرد . اگر به صورت ناگهانی زانو چرخیده شود در حالی که وزن بدن روی آن است احتمال پاره شدن آن وجود دارد

بورسیت زانو :

برخی آسیب های به زانو موجب التهاب در بورسهای زانو می شود. بورس های که مثل محوطه های کوچک مایع که مانند کوسن های کوچک بیرون مفصل زانو قرار دارد و موجب می شود که این ناندون ها و لیگامانها به راحتی و نرمی بالای مقصلب بلغزند.

تاندونیت کشکک :

تاندونیت کشکک ( پاتلا ) التهاب یک یا چند تاندون است. تاندون بافت فیبری هستند که عصلات را به استخوان متصل می کنند. دونده ها، ورزشکاران اسکی باز ،دوچرخه سواران و ورزشکارانی که با پریدن سرو کار دارند احتمال التهاب در تاندونهای کشکک در انها بالاتر است . بخصوص تاندون های که عضله چهارسر ران را به کشکک و ساق متصل می کنند/

آسیب های مکانیکی

مثال های آسیبت های مکانیکی که می تواند درد زانو ایجاد کند شامل:

بدن شل Loose body :

برخی آسیب ها یا انحطاط استخوان یا عضروف موجب می شود که یک تکه از استخوان یا غضروف شکسته یا کنده شده و در فضای مفصل شناور شود. این اتفاق ممکن است مشکلی ایجاد نکند اما بیشتر اوقات مسئله ساز است و مثل این است که یک مداد در لولای در گیرد کند

سندرم ایلیوتیبیال باند :

این اتفاق وقتی می افتد که لیگامانی که از قسمت خارجی لگن به قسمت خارجی استخوان تیبیا – ساق – متصل می شود به نام (iliotibial band) خیلی کشیده شود و قسمتی از استخوان ران سابیده شود. در افرادی که دوی استفامت و طولانی مدت انجام می دهند بیشتر به این سندرم دچار می شوند.

دررفتگی کشکک :

وقتی که استخوان مثلثی شکل که جلوی زانو قرار دارد از جای خود خارج شود – که معمولا به قسمت خارج زانو منحرف می شود ) دررفتگی کشکک یا پاتلا رخ می دهد. برخی موارد این دررفتگی قابل مشاهده است .

درد پا یا لگن 

گاهی اوقات دردهای پا یا لگن موجب می شود که موقع راه رفتن فشار کمتری به مفصل آسیب دیده برسد و همین امر موجب می شود که فشار زیادی به زانو وارد شود . همچنین در برخی موارد دردهای لگن و پا به سمت زانو منتشر می شود.

انواع آرتریت ها

بیش از صد نوع ارتریت وجود دارد اما آنهایی که روی زانو اثر می گذارند.

ارتروز – استوآرتریت زانو:

شایع ترین مشکل ارتریتی در زانو است. و بیشتر به خاطر افزایش سن و یا به خاطراستفاده زیاد از مفصل است

آرتریت روماتوید :

از بیماری های به شدت ناتوان کننده است و به خاطر مسایل اتوایمیون ایحاد می شود . هر مفصلی در بدن را در گیر می کند. البته زانو هم از مفاصل درگیر است. از بیماری های مزمن است و با شدت های مختلف بروز کرده و گاهی خوب می شود و کاهی شدت می یابد

نفرس :

بیماری است که با بالا بودن اسید اوریک خون مرتبط است. بالا رفتن اسید اوریک و ایجاد کریستال آن در مفاصل ایجاد مشکل آرتریت می کند البته بیشتر از همه مفصل انگشت شصت پا درگیر آرتریت نقرسی است اما این مشکل در زانو هم دیده می شود

شبه نقرس :

این بیماری با نقرس اشتیباه می وشد و بیشتر به خاطر تشکیل کربستال های حاوی کلسیم و رسوب آن در مفصل ایجاد می شود . زانو شایعترین مفصلی است که گرفتار آرتریت شبه نقرس می شود

آرتریت عفونی:

عفونت فصل زانو موجب تورم و درد و قرمزی می شود .معمولا تروما و ضربه عامل ایجاد آن است . آرتریت عفونی اغلب همراه تب است

تعداد زیادی عوامل خطر زا برای درد زانو وجود دارد.

افزایش وزن :

چاقی یا افزایش وزن می تواند فشار به مفصل زانو وارد کند ؛ حتی اگر فقط فعالیت های معمولی مانند قدم زدن ، یا بالا و پایین رفتن از پله ها انجام می دهیم. همچنین افزایش وزن می تواند عامل آرتروز شود

مشکلات بیومکانیکال :

برخی اختلالات ساختاری – مثلا یک ساق کوتاه تر یا زانو منحرف به داخل یا خارج ، کف پای صاف- می تواند فرد را در معرض مشکلات زانو قرار دهد.

کاهش تون عضلانی یا انعطاف پذیری :

کاهش تون عضلانی مناسب و یا حتی عدم آن و همچنین کاهش انعطاف پذیری عضلانی موجب می شود که مفصل به سمت آسیب هدایت شود . عضلات ضعیف نمی تواند از مفصل زاتو به خوبی حمایت نماید چون نمی تواند به خوبی فشار ها را به خود جذب نماید

برخی ورزش های خاص :

برخی ورزش ها آسیب های خاص به زانو وارد می کنند. اسکی آلپاین با آن تخته اسکی سفت و محکم و امکان بلقوه برای افتادن ، وزش بسکتبال با پریدن ها و چرخش های ناگهانی و ضربه زدن ها هنگام دویدن از آن ورزشهای است که بالقوه برای زانو آسیب رسان هستند

آسیب های قدیمی : اسیب و ضربه قدیمی به زانو احتمال وقوع دوباره آن را زیاد می کند

البته که تمام درد های زانو خیلی جدی و مهم نیستند ولی برخی از آنها دارای اهمیت پزشکی بالایی هستند. مشکلاتی مثل آرتروز اگر درمان نشوند ممکن است با درد شدید و آسیب مفصل و ازبین رفتن آن همراه باشند. و همچنین صدمه های به زانو حتی اگر کوچک باشد ممکن است موجب اسیب های مشابه در زمان دیگر شود .

در صورت بروز درد زانو چه کنیم؟

با ایجاد آسیب و درد زانو ابتدا باید به پزشک خود مراجعه نموده و از او مشاوره بخواهید. با توجه به نوع مشکل ممکن است پزشک شما ممکن است شما را به روماتولوژیست یا جراح ارتوپد معرفی کند و ممکن است نیاز به پزشک ورزش داشته باشید. با پزشک خود در مورد وزش ها و یا فعالیت های ورزشی خود صحبت کنید. دلایل ایجاد درد و یا افزایش و کاهش آن را بیان نماید . از صدمات و اسیب های که به زانوی به شما وارد شده است صحبت کنید .

طبیعی است که پزشک شما پس از معاینه از روشهای مختلف برای بررسی استفاده نماید .از استفاده از گرافی های خاص و یا سی تی اسکن و یا MRI و سونو گرافی و یا از آزمایش های تشخیص برای این منظور استفاده نماید.

پزشک شما با توجه به نوع بیماری و تشخیص درمانهای دارویی و یا جراحی را پیشنهاد می کند اما برخی درمانهای طب سوزنی را برای این مورد پیشنهاد می کنند و آثار مثبتی هم برای درد های آتروزی گزارش نموده اند

چطور از درد زانو جلوگیری کنیم؟

وزن خود را کاهش دهید:

یکی از بهترین کارها کم کردن وزنی است که بر روی زانو وارد می شود . هر یک کیلو وزن کاهش یافته فشار وارد شده بر زانو را به طور واضحی کم کرده و از آسیب مفصل جلوگیری می کند.

با مربی ورزش کنید :

اگر ورزشکار هستید و فعالیت های ورزشی انجام می دهید دقت نماید که ورزش را با مربی و با شرایط آمادگی لازم انجام دهید. فشارهای بی محابا و بی دقت بر روی مفاصل می تواند آسییب های جدی به بدن وارد نماید .

عضلات اندام خود را قوی کنید :

قوی کردن عضلات چهارسر ران و عضلات همسترینگ موجب حمایت زانو می شود . برای این کار ورزش های کششی دارای اهمیت است و فشار هماهنگ و متعادل به عضلات بسیار موثر است

اگر آرتروز زانو دارید یا آسیب های راجعه به زانوی شما وارد می شود بهتر از روش ورزش کردن خود را تغیر دهید . مثلا وزش خود را با شنا کردن ، یا ورزش های ایروبیک آبی ، و یا با ورزش های که با فعالیت های کمتری ایجاد می شود تغیر دهید . لااقل به مدت چند هفته این کار را انجام بدهید.

دکتر ابوالقاسم ابراهیمی

مطالعه بیشتر:

ورزش های مناسب زانو                          زانو بزرگ ترین مفصل بدن