اگر دچار کمبود کلسیم هستید فقط نباید نگران استوپروز یا پوکی استخوان باشید. به نشانه های کمبود کلسیم که در این مقاله آمده دقت کنید تا متوجه موضوع بشوید
کلسیم که یکی از فراوان ترین ماده معدنی بدن آدمی است به خاطر آثار بسیار مهم در سلامت استخوان و آثار حمایتی در پوکی استخوان به خوبی شناخته شده است. اما باید بدانیم که علاوه بر نقش اساسی این ماده معدنی در سلامت استخوان و دندانها دارد، نفش بسیار موثری به عنوان پیغامبر داخل سلولی سیگنال های عصبی دارد و همچنین برای عملکرد طبیعی سلول ها، انتقال سیگنال های عصبی، ترشح هرمون ها، انعقاد خون، برای انقباض های عضلانی و شل شدن عضلات بسیار مهم است. کمبود کلسیم می تواند به روش های بیشمارهر کدام از این عملگردهای اشاره شده را درگیر کند.
دلایل و نشانه های کمبود کلسیم
متاسفانه بسیاری از ما دقت کافی در مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم نمی کنیم و به همین برخی نشانه های کمبود کلسیم در مردم دیده می شود. علاوه بر این برخی عوامل موحب اختلال در جذب کلسیم شده و یا موجب کم شدن شطح کلسیم خون می شوند بیماریها یا دلایلی مانند:
کمبود ویتامین دی
کمبود منیزیوم
افزایش مصفرف فسفات ( در کولا و نوشیدنی ها گازار دیده می شود)
بیماری مزمن کلیوی
عملکرد نادرست و غیر طبیعی پاراتیرویید ( غده ی پاراتیرویید ممکن است با جراجی تیرویید و یا به دلایل بیماری خود ایمنی آسیب ببیند)
درمان های جراحی برای چاقی مثل عمل جراحی بای پاس معده
داروها ( داروهای مثل پنتوپرازول و خانواده ی آن، داروهای شیمی درمانی، داروهای ضد صرع)
علایم کمبود کلسیم
نشانه های کمبود کلسیم می تواند گسترده و متفاوت باشد. می تواند بدون هیچ علامتی باشد و یا با علایم خفیف بروز کند و یا اینکه شدید و حتی تهدید کننده حیات باشد.
کمبود کلسیم مزمن و درمان نشده می تواند عوارض بسیاری داشته باشد. عوارضی مانند، راشیتیسم، ضعف استخوان و کم شدن تراکم آن و پوکی استخوان شود. اگرچه گاهی اوقات نشانه های کمبود کلسیم با نشانه های اختلال عملکرد متابولیکی بروز کند
کم شدن سطح خونی کلسیم و عدم جبران آن می تواند نشانه های زیر را بروز دهد:
۱٫ غش و ضعف ( Faint)
۲٫ نارسائی قلبی
۳٫ درد قفسه ی سینه
۴٫ بی حسی و گزگز در اطراف دهان و انگشتان دست و پا
۵٫ گرفتگی عضلانی بخصوص در پشت و کمر و پاها. این کرامپ یا گرفتگی می تواند به صورت اسپاسم های شدید عضلانی هم بروز کند
۶٫ خس خس سینه
۷٫ بلع سخت و با اشکال
۸٫ تغیر در صدا به دلیل اسپاسم حنجره
۹٫ تحریک پذیری و تغیر در ظرفیت شخصیتی و نشانه های افسردگی و اضطراب و تغیرات شخصیتی در فرد
۱۰٫ خستگی
۱۱٫ تشنج
۱۲٫ موهای زبر و خشن
۱۳٫ ناخن ترد و شکنند
۱۴٫ بیماری پسوریازیس
۱۵٫ پوست خشک
۱۶٫ خارش مزمن
۱۷٫ پوسیدگی دندان
۱۸٫ گزگز شدن و خواب رفتگی انتها ها
۱۹٫ ضعف عضلانی
۲۰٫ آب مروارید
۲۱٫ نشانه های استوپروز ( پوکی استخوان) مثل درد پشت و کمر و کاهش تدریجی قد همراه با گوژ شدن پشت. شکستگی های استخوانی در ناحیه مهره ها و مچ دست و لگن)
اگر پزشک شما مشکوک شود که کمبود کلسیم دارید، می تواند آن را با یک آزمایش کنترل نماید.
درمان کمبود کلسیم و پیشگیری از آن
چه مقدار کلسیم از مواد غذایی یا مکمل ها مورد نیاز است و چه مقدار از کلسیم می تواند از کمبود کلسیم پیشگیری کند؟ برای رسیدن به مقدار کامل و سلامتی چه مقدار کلسیم باید گرفت؟ این سوالها و سوالهای دیگر جواب کامل و روشنی ندارد و مورد اختلاف بین متخصصین تغذیه و درمانگر ها و محققین و پژوهشگران است.
انستیتوی تحقیقاتی تغذیه و غذا معتقد است که اطلاعات کافی برای تعین مقدار RDA برای کلسیم در دست نیست در عوض آنها یک برنامه ای تهیه کرده اند که مقدار کافی از کلسیم که می توان سلامت استخوان را تامین کند، را عرضه نموده اند که به مقدار دریافتی کافی از کلسیم (AIs) موصوف است.
مطابق AI باید روزانه ۱۰۰۰ میلی گرم کلسیم از ماد غذایی یا مکمل ها به بالغین تا ۵۰ سال به بدن برسد و برای بالغین ۵۱ سال یا بیشتر چیزی حدود ۱۲۰۰ میلی گرم . همانطورکه قبلا گفته شود بیشتر مردم این مقدار کلسیم به بدن خود نمی رسانند و دچار کمبود کلسیم می شوند
چگونه دریافت کلسیم بدن را زیاد کنیم
اگر دچار کمبود کلسیم شده اید، بهتر است که آن را از راه مواد غذایی تامین نمایید. در حالی که لبنیات یکی از بهترین منابع تامین کلسیم است برخی مواد موجود در آن می تواند موجب شود که لبنیات گزینه بسیار مناسبی برای سلامت نباشد. می توانید به دیگر منابع هم توجه نمایید. منابع که سرشار از کلسیم است. موادی مانند سالمون یا ساردین که با استخوان کنسرو شده است. کلم پیچ ، کلم بروکلی، شلغم، دانه کنجد . برای مطالعه بیشتر در مورد مواد غذایی سرشار از کلسیم این( مقاله ) را مطالعه کنید
اگر پزشک برای شما مکمل کلسیم تجویز کرده است، بهتر است آن را با غذا میل بفرمایید تا جذب بهتری داشته باشد
استفاده بیش از حد مکمل های کلسیم خودداری کنید
اگرچه تا کنون از کمبود کلسیم و نشانه های گفته ام اما بسیار مهم است که بیخود و بیجهت و با فرض برخی از نشانه های نوشته شده در این مقاله به سمت استفاده از مکمل های کلسیم نروید. استفاده بیش از حد مکمل های کلسیم و افزایش مقدار کلسیم در بدن می تواند خطر بروز بیماری های قلبی عروقی را زیاد کند و همچنین می تواند عامل سنگ های کلیوی گردد. پس همانطور که عرض کردم خودسرانه و یا بدون دستور پزشک از مکمل های کلسیم استفاده نکنید و یا اگر پزشک برای شما مکمل کلسیم تجویز کرده به مدت زمان آن توجه کنید و خودسرانه به صورت طولانی مدت از این ماده معدنی استفاده نکنید
هدف این است که روزانه ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ میلی گرم از کلسیم به بدن برسد همراه غذا و یا در صورت لزوم به صورت دارویی
دکتر ابوالقاسم ابراهیمی
مطالب مرتبط
ده نشانه کمبود ویتامین D که می توانیم در خودمان تشخیص دهیم