چای سبز و شفابخش
بوته چای با نام علمی theasinesis گیاهی است که اگر هرس نشود تا ارتفاع ۱۷ متر رشد می کند ، اما در مزارع چای چون کشاورز مرتب آن را هرس می کند همیشه چای را به شکل بوته می بینیم. گیاه چای دارای گل سفیدی شبیه به کاملیا ست. این گیاه می تواند در کو ه های با ارتفاع ۲۱۰۰ متر بالاتر از سطح دریا هم رشد کند.
بهترین چای ها را می توان در ارتفاعات یافت – جای که برگ ها به آرامی رشد می کنند – با توجه به ارتفاعی که چای درآن رشد می کند از ۲ تا ۵ سال طول می کشد تا برگ های چای برای چیدن آماده شود
انواع چای
چای سبز و چای سیاه هر دو از برگ های جوان و ریز همین بوته های چای به دست می آید اما فرایند تهیه دو نوع چای با هم فرق داشته کـه مــو جب می شود دو نــوع نـــوشیـدنی متفاوت با خواص درمانی مختلف به دست آید.
در تهیه چــای سیاه پس از چیدن برگ های جوان عملیاتی را انجام داده که موجب تخمیر برگ ها می شود ، برگ ها را روی هم انباشته کرده تا کمی پلاسیده شده و بعد چند ساعت آن را مالش می دهند و پس از مالش که موجب تسریع فرایند تخمیر می شود چای را در دستگاه خشک کن قرار داده تا خشک شود و چای سیاه تولید شود.
اما برای تهیه چای سبز به برگ های جوان و نورس چای بخار داده و بعد در هوای خشک قرا می دهند و بدون ایجاد تخمیر چای سبز تولید می کنند. این عمل باعث تولید چای به رنگ سبز ملایم مایل به زرد می شود که طعم آن کمی تلخ است.
در مجموع سه نوع چای داریم ، یک نوع چای سیاه است که کاملا تخمیر شده و یک نوع آن هم بدون فرایند تخمیر تولید می شود که همان چای سبز است و یک نوع دیگر که نیمه تخمیر شده است به نام اولانگ ، که فقط در چین نوشیده می شود .
مواد موثر در چای سبز شفابخش
مردم چین از زمان های بسیار طولانی به طرز تهیه و نوشیدن چای سبز آشنا بوده اند و خواص درمانی آن را نیز می دانستند. در بین ما ایرانی ها نوشیدن چای سبز به همان نسبتی که چای سیاه نوشیده می شود معمول نیست. البته به تازگی به علت کشف اثرات لاغری این گیاه ،خوشبختانه مردم با اثرات درمانی این نوشیدنی شفا بخش آشنا شده اند.
تا کنون بیش از ۳۰۰ نوع ماده موثر و فعال در چای سبز شناخته شده است. بسیاری از خواص چای سبز مربوط به ماده ای به نام کاتچین است است که آنتی اکسیدان بسیار قوی است.
موادی نظیر ویتامین های B2, B12, A املاحی مثل کلسیم ، منیزیم، فلوراید ، مس ، نیکل ، و روی وانواع پلی فنول ها و مواد آنتی اکسیدان در چای سبز دیده شده است.
نوشیدن چای سبز می تواند در درمان و پیشگیری بیماریهای مختلف از بیماری ساده باکتریایی تا بیماریهای مزمن وخطر ناکی نظیر بیماری های قلبی عروقی و سرطان کمک رسان باشد.
میزان آنتی اکسیدان های موجود در چای سبز ۱۰۰ برابر تاثیر گذار تر از ویتامین C و ۲۵ بار اثر بخش تر از ویتامین E است. در حالی که می دانیم این دو ویتامین از آنتی اکسیدانهای مهم هستند.
در مطالعه ای که در سال ۲۰۰۶ صورت گرفته محققان اعلام کرده اند که چای سبز از هر نوع نوشیدنی – حتی آب خالص – برای سلامتی مفیدتر است زیرا علاوه بر هیدراته کردن بدن – آب رسانی به بدن –منبع غنی از پلی فنول هاست که در کنترل بیماری های قلبی مفید است.
طرز تهیه چای سبز شفابخش
بهترین کار این است که چای سبز را به روش چینی ها طبخ نماییم .
آب جوشیده را بگذاریم که کمی خنک شود ( حدود ۹۰-۸۰درجه ) به اندازه یک قاشق چای سبز در داخل لیوان می ریزیم و از آب جوشیده به آن می افزاییم. بگذاریم حدود ۵ دقیقه دم کند چای آماده است می توانیم آن را بنوشیم.
برای کم کرده مزه تلخ چای سبز با توجه به ذایقه خود می توان از کمی دارچین ، مغز هل ، بهار نارنج استفاده کرد. با افزودن کمی عسل به لیوان چای سبز می توان نوشیدنی گوارا و سالمی تهیه کرد.
اثرات درمانی چای سبز
پیشگیری و درمان سرطان:
چای سبز حاوی ترکیبهای آنتی اکسیدان است به همین دلیل میزان شیوع سرطانهایی چون پستان، زوده بزرگ، پوست، پانکراس و معده در بین افرادی که چای سبز می نوشند بسیار کمتر است. تحقیقات به عمل آمده نشان می دهد که افرادی که به طور روزانه چای سبز می نوشند خطر ابتلا به سرطان خود را تا حد بسیار زیادی کاهش می دهند.همچنین اشخاص مبتلا به سرطانهایی نظیر سرطان خون، ریه، معده، سینه و روده که چای سبز می نوشند در درمان بیماری خود کمک عمده ای می کنند
جلوگیری از بیماریهای قلبی عروقی:
چای سبز باعث کاهش کلسترول خون می شود که این موضوع خطر حمله قلبی و امراضی از این دست را پایین می آورد. همچنین مصرف چای سبز می تواند از بروز بیماریهای قلبی عروقی جلوگیری کند . پژوهشگران معتقدند حتی پس از سکته قلبی نیز نوشیدن چای سبز باعث ترمیم سلولهای آسیب دیده رگها و قلب می شود و روند ترمیم سلولها را تسریع می کند.
کاهش تری گلیسیرید: مصرف یک فنجان چای سبز در بین وعده های غذایی روشی مناسب در کاهش تری گلیسیرید خون است.
کاهنده فشارخون: مصرف روزانه سه الی چهار فنجان چای سبز برای کنترل فشار خون توصیه می شود. طبق تحقیقات ثابت شده است که چای سبز اثری مشابه با اثر داروهای مهار کننده Albigensian Converting Enzyme دارد.
جلوگیری از دیابت:
با توجه به عدم دقت به رژیم غذایی و افزایش سن احتمال بروز دیابت نوع دو افزایش می باید چای سبز احتمالا با مهار کردن فعالیت آنزیم آمیلاز بزاق و روده (آنزیم مسوول هضم نشاسته موجب می شود که بدن ، نشاسته را با سرعت بسیار آهسته ای بشکند و در نتیجه قندخون با سرعت کمی بالا می رود.
اثرات ضد انعقادی: چای سبز خون را رقیق و از لخته شدن خون جلوگیری می کند
ضدپیری و جوان کننده :
وجود آنتی اکسیدان های قوی در چای سبز از عوامل مهم برای حفظ سلامتی و شادابی سلولهای بدن است که باعث به تعویق انداختن شروع روند پیری سلولها هستند.
اثرات کاهش وزن:
با نوشیدن چای سبز متابولیسم (سوخت و ساز) چربیهای بدن تسریع می شود و به این ترتیب چربی اضافی در بدن ذخیره نمی شود. همچنین چای سبز قادر است جذب روده ای گلوکز و چربی را کاهش دهد و به این وسیله منجر به کاهش وزن در فرد می شود. ثابت شده که افرادی که چای سبز مصرف می کنند دارای وزن پایین تری نسبت به افرادی هستند که چای سبز مصرف نمی کنند. چای سبز مانع از ذخیره گلوکز در سلولهای چربی می شود. به این ترتیب می توان از نوشیدن چای سبز، کنترل میزان مصرف کربوهیدراتها (قندها) و ورزش مداوم به عنوان مثلثی برای حفظ سلامتی و تناسب اندامها نام برد . . اما نکته اى که وجود دارد این است که مصرف چاى سبز و استفاده از کپسولهاى آن به تنهایی و به سرعت باعث کاهش وزن نمى شود و باید علاوه بر مصرف آن، از رژیم غذایى مناسب و ورزش متناوب و مداوم نیز استفاده کرد تا به نتیجه مطلوب رسید.
پوست و چای سبز:
آنتی اکسیدانهای موجود در چای سبز سلولهای پوست را در مقابل آسیبها به ویژه رادیکالهای آزاد که یکی از عوامل ایجاد سرطان و افتادگی و آسیب به پوست اند، محافظت می کند
چای سبز و ورم مفاصل:
پژوهشگران چای سبز را به عنوان دارویی برای کاهش خطر ابتلا به ورم مفاصل ناشی از روماتیسم معرفی می کنند. این تاثیر با توقف فعالیت آنزیمهای تخریب کننده و تحلیل برنده غضروف مفاصل ایجاد می شود.
چای سبز و استحکام دندانها و استخوانها:
این نوع چای حاوی ماده ای بنام فلورین (flourine) نیز هست. فلورین سبب می شود تا ساختار داخلی دندانها محکم شود و از تضعیف مینا و پوسیدگی دندان جلوگیری بعمل آید. درصد بالای فلوراید چای سبز عمده ترین دلیل تاثیر مثبت آن بر دندان و استخوانها است.
آرامبخش و ضد استرس:
این نوشیدنی گیاهی نوعی آرام بخش نیز محسوب می آید. با نوشیدن این چای سیستم عصبی بدن مقاومتر شده، آرامش اعصاب و دوری از فشارهای عصبی را به ارمغان می آورد
عملکرد مغز و چای سبز:
چای سبز فعالیت سلولهای مغز به ویژه بخشهای مربوط به حافظه را تقویت و تحریک می کند. از طرفی چای سبز مانع از تخریب سلولهای مغز و بروز بیماری آلزایمر می شود. از طرفی آنتی اکسیدانهای موجود در چای سبز مانع از تخریب سلولهای مغز که عامل اصلی بروز بیماری پارکینسون است، می شود. به
آسم و چای سبز:
تئوفیلین موجود در چای سبز در حکم داروی گشادکننده برونش (برونکودیلاتور) است که باعث آرامش و رفع التهاب و حساسیت دستگاه تنفس (بافتهای آسیب دیده) می شود. از این رو نوشیدن چای سبز برای افراد مبتلا به آسم یا افرادی که به دلیل مشاغل ویژه ای که دارند (مثل کارگران کارخانه های سیمان) یا در مناطق خاصی زندگی می کنند (ساکنان مناطق سردسیر)، توصیه می شود.
دکتر ابوالقاسم ابراهیمی
