حافظه ما و تلاش دانشمندان برای کشف حقایق آن
دانشمندان موفق به کشف مکانیسم جدیدی در مغز شدهاند که میتواند خاطرات را از ذهن پاک کند.
محققان امیدوارند؛ با کشف این مکانیسم بتوانند از طریق الگوبرداری از روی آن روشها یا داروهای جدیدی را برای همین کاربرد تولید و ابداع نمایند.
دانشمندان پیشنهاد میکنند که این یافته میتواند منجر به تولید داروهای پاک کننده حافظه شود که به فرد کمک کند موضوعات و خاطرات خاصی را فراموش نماید.محققان از مدتها پیش درباره علت یا علل اینکه انسانها چطور چیزی را فراموش میکنند و مکانیسم فراموشی تردید داشتهاند و به دنبال پاسخ این سوال بودهاند که مثلا چرا خاطرات جدید و کوتاه مدت از ذهن محو میشوند. بر اساس یک فرضیه، این قبیل خاطرات خیلی ساده با ثبات و پایدار نیستند و به مرور زمان ناپدید میشوند.
فرضیه دیگری نیز میگوید؛ در واقع سایر خاطرات جدیدی که وارد مغز میشوند باعث میگردند که اطلاعات جدید جای اطلاعات قدیمی را بگیرند. هر دو این دیدگاهها نشان میدهند که فراموش کردن یک مکانیسم منفعل است اما بر اساس تحقیق جدید به نظر میرسد که هرگز اینگونه نیست و در واقع این یک سیستم فعال است که حافظه را پاک میکند. این سیستم کاملا مستقل از مکانیسمهایی است که حافظه را شکل میدهند.
یی زونگ یک متخصص نوروژنتیک در دانشگاه ستینگوآ در پکن و آزمایشگاه کلداسپرینگ هاربور در نیویورک این پژوهش جدید را انجام داده است. زونگ و دستیارانش با آموزش به مگسهای میوه با دو رایحه مختلف به این کشف دست یافتهاند. محققان در آزمایش روی این حشره متوجه نقش یک پروتئین کوچک موسوم به Rac شدهاند که در مختل شدن یا فراموش کردن اطلاعات گذشته و قبلی نقش دارد.
محققان دریافتند که وقتی مقدار این مولکول به طور مصنوعی در نورونها یا همان سلولهای عصبی مگسها افزایش پیدا کند خاطرات جدید سریعتر پاک شده و محو میشوند. زونگ در این باره تصریح کرد: دانشمندان تاکنون عمیقا درک نکرده بودند که چه مولکولهایی در شکل گیری خاطرات نقش دارند اما با مطالعه روی فاکتورهایی که با این مکانیسم جدید پاک شده یا تغییر میکنند ما توانستیم اساس مادهای حافظه را شناسایی کنیم.
زونگ افزود: اکنون ما در جریان انجام آزمایشاتی هستیم تا دریابیم که آیا این مکانیسم در مورد حافظه بلند مدت نیز میتواند کارآیی داشته باشد؟
بنابراین Rac یا مولکولهای مرتبط با آن میتوانند بعنوان اهدافی برای تولید داروهایی که حافظه را پاک میکنند کارآیی داشته باشند. مهمتر اینکه از این داروها میتوان برای زدودن و پاک کردن خاطرات بد و یادآور مصیبتها و اتفاقات ناخوشایند که بسیاری منشا ابتلا به بیماریهای جسمی و بویژه روانی هستند، استفاده کرد.
جزئیات این تحقیق در مجله «سلول» منتشر شد ه است.