بادمجان مرغ سیاه بی نفس

اگر سعادت داشته اید و از  بازار میوه رشت دیدن کردید ، حتما صدای گرم فروشندگان که کالای خود را با مهارت وبا شعر و ترانه تبلیغ می کنند را شنیده اید . اگر هم سعادت نداشتید توصیه می کنم در بهار و فصل باقلا و سیر و بادمجان حتما سری با بازار بزنید . البته نه فقط برای خرید بلکه برای شنیدن ترانه های زیبا.

مرغ سیاه بی نفس بادمجان

یکی از شعار های زیبا که از سالهای قبل در یادها مانده در فصل بادمجان تازه، شنیده می شود. فروشنده در حالی که بادمجان را مرتب می چیند و تمیز می کند فریاد می زند.« به به »  نفسی می کشد و می گوید « مرغ سیاه بی نفس»  و بعد با مکثی کوتاه فریاد می زند  «  بادمجان ».

حالا که یادی از مرغ سیاه بی نفس کردم بد نیست راجع به آن چیزی بنویسم. در استان گیلان تقریبا یکی از همه گیر ترین مواد لازم برای پختن غذا، همین بادمجان است. شاید بتوان ده ها غذا نام برد که بادمجان در درست کردنش دخیل است.

بادمجان در غذا های مختلف 

می توانی بادمجان را سرخش کنی و داخل بعضی خورش ها بریزی . قرمه سبزی بدون بادمجان سرخ کرده رونق ندارد. قیمه بادمجان که خودش یک خورش معروفی است . راستش را بخواهید بعضی ها توی فسنجان هم بادمجان سرخ کرده می ریزند. به قول مش قاسم غیاث آبادی دروغ چرا  ؟! من خودم تا حالا فسنجان با بادمجان نخوردم.

 می توانی ورقه ورقه اش کنی و بعد از سرخ کردن با تخم مرغ غذای بسازی که بادمجان ورقه نام دارد و بعد با پلو و یا اگر تحت رژیمی با نان نوش جان کنی. شاید هم اساسا دوست داری فقط سرخ کرده اش را خالی البته بعد از نمک و فلفل زدن نوش جان کنی.

شاید هم خوش ذوق باشی و بخواهی بعد از کبابی کردن و له کردن آن با ماست و سیر فراوان بورانی اش کنی و یا اینکه با کمی مغز گردو و سبزی به غذای برسی که لاهیجانی ها به دختر لوس می شناسندش.

 اگر وقت داری و خوب می توانی سرخش کنی و بعد له کنی و با مغز گردو کشک به عملش آوری شاید حلیم بادمجان خوبی درست کنی ویا اینکه با کشک و بدون مغز گردو می توانی کشک بادمجان درست کنی

 یا شاید دوست داری  بعد از اینکه کبابی اش کردی و بعد از له کردن و سرخ کردن با گوجه بپزی و بعد هم سیر و تخم مرغ که حاصل میرزا قاسمی عالی خواهد شد.

شاید اسم شش انداز را شنیده باشی ولی بدان و آگاه باش که این غذا هم با بادمجان درست می شود. بادمجان را ریز ریز کرده و سرخ می کنی و با پیاز، بیشتر سرخش می کنی. اگر دلت خواست تخم مرغی بزنی کسی جلودارت نسیت اگر هم نزدی باکی نیست. با همین روش غذای دیگری با بادمجان هست که بعضی ها به آن« یتیم چه » می گویند و بعضی «هم جوجه پریده» خوراکی خوش با بادمجان ریز سرخ شده با پیاز است و گوجه.

بعضی ها دلمه بادمجان دوست دارند و بعضی هم شکم پاره . اولی با بادمجان گرد و قلمبه و دومی با بادمجان قلمبه ولی دراز و کشیده. هر دوی این بادمجان با موادی پر می شود بسته به سلیقه و علاقه(مثل گوشت و پیاز داغ و برنج و …..) و حاصل نوش جان می شود.

در هر حال « بادمجان طعامی است خوش» هر کس این جمله را گفته دستش درد نکنه . خوراکی که در مقایسه با گوشت و مرغ ارزان بوده و هست و با تنوع در پخت و پز آن و قابل استفاده با نان و پلو آن را دوست داشتنی کرده بود. در عام معروف است که بادمجان بی خاصیتی پرطرفدار است. کلامی که نمی توان به راحتی بر درستی و نادرستی آن گواه آورد. از نظر نداشتن کربوهیدرات و پروتین در دوره ای که مرغ و گوشت گران و همه گیر نبود بادمجان بی خاصیت می نمود اما امروزه که همه در جستجوی غذای کم کالری پر از مواد معدنی و املاح هستیم بادمجان عالی و بی نظیر است.

گیاه شناسی بادمجان

بادمجان گیاهی است یک ساله کوتاه . میوه ای با پوست بنفش تیره که گاها به سیاهی می زند. رنگ قهوه ای و سفید آن هم وجود دارد. قد و اندازه میوه متفاوت است از نوع کوتاه و گرد و کلفت گرفته تا نوع دراز و کشیده. کم دانه و یا دانه دار

بادمجان در همه جا کشت می شود . سابقه طولانی مدت حضور در هند داره. در ایران بادمجان کاشان معروف است اما در گیلان معروف ترین بادمجان مربوط به آستانه است که دراز و کشیده و بدون دانه است و پوستی براق و سیاه دارد.

بادمجان منبعی از فیبر است. کالری زیادی ندارد و در عوض از مواد معدنی و ویتامین ها انباشته است.

در هر ۱۰۰ گرم آن

برای درست کردن بادمجان عادت کنیم که حتما پوست آن را گرفته و روی آن کمی نمک بپاشیم و پس از مدت کوتاهی بادمجان ها را فشرده تا آب آن خارج شود و بعدا استفاده نماید. این کار موجب می شود آلکالوید سمی آن خارج شود.

بعضی ها به بادمجان حساس هستند و با خوردن بادمجان دچار خارش چشم و سوزش و خارش پوست و کهیر و علایم تنگی نفس و آستم ( با شدت های مختلف از فقط خارش چشم تا همه علایم ) می شوند و بهتر است از مصرف آن خود داری نمایند.  در سنین بالا اگر حساسیت هم وجود نداشته باشد احتمال بروز سرفه و تنگی نفس وجود دارد که با روشی که گفته ام احتمال بروز آن کم می شود

بادمجان آنتی اکسیدان دارد و طبیعی است که برای جلوگیری از بروز کانسر موثر است. غذایی رژیمی است و طبیعی است که برای بیماران با کلسترول بالا توصیه شود. البته چون مزه بادمجان به سرخ کرده آن است( آن هم در روغن فراوان ) بهتر است برای این افراد از آب پز شده و کم سرخ شده آن استفاده شود.

بعضی ها هم هزار و یک خاصیت به بادمجان نسبت می دهند. جون عاشق آنند. بعضی هم آن را بی خاصیت می دانند و دوستش ندارند . من اما عاشق این «مرغ سیاه بی نفسم»

ابوالقاسم ابراهیمی