کمردرد و انواع آن
کمردرد Low back pain چیست؟
کمردرد تجربه ای جهانی است و تقریبا همه ی ما در زمانی آن را لمس کرده ایم. قسمت پایینی کمر تقریبا قسمتی از بدن است که از پایین دنده ها در پشت شروع می شود و قسمت پشت و پهلو های ماست. کمردرد می تواند شدید و طاقت فرسا باشد و یکی از مهمترین دلایل غیبت از محل کار همین کمردرد است.
خوشبختانه این درد اغلب اوقات خودش و بدون درمان آنچنانی خوب می شود اما اگر خوب نشد نیاز به درمان دارد.
نشانه ی کمردرد چیست؟
محدوده ی نشانه های درد کمر از یک درد مبهم اطراف کمر تا یک درد با حس پاره شدن و یا حس وحشتناک از هم پاشیده شدن شبیه است . درد ممکن است آنقدر شدید باشد که موجب اختلال در حرکت فرد شود و یا مانع بلند شدن او گردد. دردهای حاد معمولا ناگهانی و یکهویی شروع می شود و اغلب با ضایعات ورزشی و یا بلند کردن اجسام سنگین همراه است. اما اگر درد بیش از سه ماه طول کشیده باشد فرد دچار درد مزمن کمر شده است . اگر درد طی ۷۲ ساعت اول بهبود پیدا نکند ، حتما باید با دکتر خود مشورت کنید تا دلایل آن بررسی گردد.
کمردرد شدید بعد از سقوط یا تصادف و ضایعات ورزشی باید در بیمارستان و توسط متخصصان سلامت مورد ارزیابی قرار گیرد. علاوه بر این اگر همراه درد کمر نشانه های از اشکال در کنترل مدفوع یا ادرار ایجاد شده باشد ، یا درد همراه با ضعف در پاها باشد و یا اینکه بیمار تب داشته باشد و یا اینکه هنگام سرفه کردن و یا ادرار کردن درد کمر شروع شود اینها نشانه هایی است که باید به کمردرد توجه ویژه شود و حتما باید با پزشک خود تماس بگیرید و به سرعت توسط ایشان معاینه شوید.
آیا دلیل کمردرد، فشار به عضلات است یا فشار به عصب سیاتیک ؟
برخی از مواقع درد کمر بعد از فعالیت ورزشی و یا بلند کردن اجسام که از قضا درد شدیدی هم تولید می کند به خاطر فشار به عضلات Muscle Strain است اما گاهی اوقات این درد و به همین دلیل فعالیت ورزشی و بلند کردن اجسام ممکن است به خاطر دیسک مهره های کمری باشد . به خاطر بیرون زدگی دیسک باشد. بیرون زدگی دیسک موجب فشار به عصب شده و موجب بروز درد خاصی است که از پشت باسن به سمت ساق پا می رود. این درد سیاتکی است که توسط درمانگر و با معاینه تشخیص داده می شود.
آیا مقصر کمردرد، شغل شماست ؟
اگر شغل شما به گونه ای است که مجبور به کشیدن و بلند کردن اجسام هستید و یا اینکه مدام در حال پیچ وتاب و چرخش ستون مهره ها هستید ممکن است این شعل موجب درد کمر شود . البته نشستن طولانی پشت میز هم ریسک کمردرد Low Back Pain را بالا می برد ، بخصوص اگر صندلی ناراحت باشد و شما هم عادت داشته باشید پاهایتان را دراز کرده و به صندلی لم بدهید.
آیا مقصر کمردرد، کیف سنگین شماست؟
با توجه به اینکه کمر باید تعادل بدن و اندام بالاتنه را حمایت کند در نتیجه اضافه وزن و یا حمل کیف و کوله بر روی شانه می تواند به کمر فشار وارد کرده و موجب فشار عضلات شده و عامل درد کمر باشد. اگر عادت دارید که همه ی خرت و پرت ها را توی کیف بیاندازید و کیف را روی شانه خود حمل کنید ، ممکن است عاملی برای کمردرد تان باشد بخصوص اینکه اگر این حمل کیف و کوله را هر روز و مدام انجام دهید. اگر شغل تان به شکلی است که مجبور هستید کیف و کوله ی سنگین را هر روز با خود این ور آن ور ببرید ، بهترین کار استفاده از کیف چرخ دارد است که بر روی زمین آن را بکشید
آیا عامل کمردرد، تمرینات ورزشی شماست ؟
تمرینات طولانی مدت و فعالیت های دراز مدت می تواند عامل کمردرد باشد. بخصوص اینکه اگر عادت دارید در طول هفته خیلی پر تحرک نباشید و از فعالیت بدنی کمی برخوردار هستید و ناگهان آخر هفته ایی پر تلاش و ورزشی برای خود درست می کنید. کوهنوردی آخر هفته برای کسی که فعایت طول هفته ندارد، یا رفتن به باشگاه فوتبال اخر هفته با دوستان و تا حد خستگی بازی کردن ، این کار فرد را آسیب پذیر تر می نماید.
آیا عامل کمردرد، به دلیل شیوه ایستادن و نشستن شماست ؟
آموزگاران و مادران قدیم تر ها به بچه ها می گفتند «صاف و راست بشین » کاملا حق داشتند وقتی صاف و مستقیم می نشینیم حمایت عضلانی بهتری برای کمر ما وجود دارد. یعنی صاف نشستن به شکلی که شانه ها عقب تر باشد و پاها کمی بالاتر از زمین و بر روی لبه ی میز یا یک چهارپایه کوچک قرار داشته باشد با این شیوه سطح زانو کمی بالاتر از سطح لگن قرار می گیرد ، انگار شیب اندکی از زانو به سمت شکم وجود دارد. با این شیوه بهترین حمایت از عضلات کمر و مهره ها ایجاد می شود.
آیا عامل کمردرد، بیرون زدگی دیسک مهره هاست؟
مهره های ستون مهره وقتی بر روی هم قرار می گیرند ، بین مهره ها یک دیسک ژل مانند قابل ارتجاع وجود دارد که با افزایش سن و یا با ضایعه ها و اسیب های جسمی ، ممکن است که این دیسک ها ساییده و یا پاره شوند. یک دیسک ضعیف شده ممکن است دچار پارگی و یا بیرون زدگی می شود. بیرون زدگی و یا هرنیه شدن دیسک می تواند بر روی پایه های اعصاب در نخاع ، فشار ایجاد کند . این هرنیه شدن دیسک می تواند، درد شدید در کمرشده که به پاها هم تیر می کشد
آیا مقصر کمردرد، بیماریهای مزمن شماست ؟
برخی حالات و بیماریهای مزمن وجود دارند که می توانند درد کمر ایجاد کنند.
– از بین ستون مهره نخاع می گذرد. اگر تنگی در محلی که نخاع می گذرد، وجود داشته باشد این تنگی به اعصاب در مسیر نخاع فشار می آورد و درد ایجاد می کند
– بیماری اسپوندلیت به علت التهاب در مفاصل مهره ها و در شرایط التهابی درد شدید ایجاد می کند
– بیماری فیبرومیالژی موجب درد های گسترده عضلانی شده که می تواند شامل درد کمر هم باشد
چه کسی کمردرد می گیرد؟
بیشر مردم اولین بار درد کمر را در دهه ی سی از عمرشان تجربه می کنند. با افزایش سن احتمال بروز آن بیشتر می شود .
بالاتر رفتن سن / افراد چاق / افرادی که شیوه زندگی شان با بی حرکتی همراه ست / شغلی که به بلند کردن اجسام سنگین مربوط است این افراد احتمال بروز درد کمر بیشتری نسبت به افراد عادی جامعه دارند
برای تشخیص بهتر عامل درد بهتر است به درمانگر خود در مورد موازد زیر اصلاع دهید:
کیفیت درد / درد از کجا شروع می شود / درد در چه زمانی آغاز می شود / نشانه های همراه درد و هر نوع سابقه ی بیماری مزمن را بفرمایید تا با تشخیص بهتر ، درمان بهتری هم داشته باشید.
پزشک ممکن است از عکس رادیولوژی برای تشخیص استفاده کند. ممکن است برای تشخیص بهتراز اسکن CT یا از اسکن MRI استفاده کند
درمان کمردرد
کمردرد به علت فشار عضلانی معمولا خودبخود خوب می شود . برای کمک به بهبودی سریعتر بهتر است در وضعیت راحت و آسوده قرار بگیرید. استفاده از کیسه آب گرم ویا استفاده از دستگاه های ماساژور و گرم کن موضعی بسیار مفید است. این امر موجب کم شدن درد می شود.
استراحت و کمر درد
اگر عامل کمر درد مشکلات نخاعی و دیسک مهره نباشد ، معمولا بیش از یکی دو روز استراحت نیاز نیست. باید هر چه سریعتر به فعالیت های معمول و نرمال زندگی برگردید. تحقیقات نشان داده است که هر چه استراحت در منزل بیشتر باشد ، موجب بیشتر شدن درد و کم شدن قدرت عضلات و کم شدن انعطاف پذیری عضله ها می شود. پس بهتر است برای دردهای کمر که به فشار به عضلات است زیاد استراحت نکنید
ورزش و نرمش و کمر درد
همیشه ورزش و فعالیت های بدنی برای انسان مفید است و طبیعی است که برای کمردرد هم مفید باشد. اما با توجه به نوع کمردرد و عامل آن، برای فردی که دچار هرنیشن دیسک مهره است برخی فعالیت های ورزش و نرمشی ممنوع است. هدف از فعالیت ورزشی و نرمش ها این است که عضلات نگهدارنده پشت و لیگامانها قوی تر شوند. در این مقاله می توانید برخی از ورزش های مفید و زیان آور را بخوانید
یوگا و کمردرد
اگر کمردرد شما بیش از سه ماه طول کشیده باشد ، برخی تحقیقات نشان داده که یوگا می تواند برای بهبود این دردها کمک کند. در یک مطالعه متوجه شدند کسانی که ۱۲ هفته فعالیت یوگا انجام می دادند دارای نشانه های درد کمر کمتری بودند. اثرات مفید یوگا ماه ها بعد از خودش را نشان می دهد. نکته ی مهم این است که مربی یوگای شما از درد کمر شما مطلع باشد تا بتواند نرمش های مناسب و وضعیت های مناسب شما را استفاده کند.
ماساژ و کمردرد
ماساژ می تواند در کاهش کمردرد کمک رسان باشد بخصوص اگر با ورزش و کشش همراه باشد . تحقیقات نشان داده که بیمارانی که از ورزش و کشش و ماساژ توام استفاده می کنند در زمان کوتاه تری بهبود می یابند.
کمردرد و طب سوزنی
آیا طب سوزنی می تواند کمردرد را درمان کند ؟ مطالعات متفاوت نظرات مختلف دارند . در برخی مطالعات دیده شده که برخی بیماران با کمردرد طولانی مدت با طب سوزنی بعد از هشت هفته کاهش درد پیدا کرده اند.
کمردرد و داروها
برخی داروها که در داروخانه بدون نسخه به فروش می رسد در کاهش درد کمر کمک می کنند. داروهایی مثل استامینوفن و بروفن … ضد درد هستند و می توانند در کاهش آن کمک کنند. ژل های مالیدنی ضد درد هم وجود دارد که برای کاهش درد موثر است. با توجه نوع درد و بیماریهای ضمینه ایی بهتر است در مصرف دارو احتیاط کنید و برای این کار از پزشک خود کمک بگیرید.
تزریق موضعی درمحل کمر درد
اگر درمانهای معمول و داروها کمک نکردند ، ممکن است پزشک شما توصیه نماید که به محل کمر تزریق کند. با استفاده از بی حس کننده ها اعصاب را بی حس می کنند . این شیوه خاص و تخصصی بوده و حتما توسط پزشک درمانگر شما انجام می شود. شاید نیاز باشد که به محل درد استرویید تزریق شود.
جراحی در کمردرد
اگر درد کمر به مدت طولانی آزار دهنده است و موجب شده زندگی روزمره دچار اختلال شود و روش های درمانی دیگر هم کمکی نکرده باشد ممکن است جراحی کمک کند. با توجه به علت کمردرد جراح ممکن است دیسک هرنیه شده را اصلاح کند و یا تنگی کانال نخاع را اصلاح کند و یا دو مهره را به هم متصل کند و … در هر صورت با توجه به نوع درد و عامل بیماری و شدت و طول مدت آن جراح شما می تواند تصمیم مناسبی اتخاذ نماید.
چه کنیم که دوباره کمردرد نگیریم.
راه پیشگیری صددرصدی برای کمردرد وجود ندارد اما برخی کارها می تواند احتمال بروز این اتفاق را کم کند
-تلاش کنید در وزن ایده آل و مناسب خود باشید و اگر نیستید حتما وزن خود را کم کنید
– به طور منظم و مرتب ورزش کنید. ورزش های طول هفته و حداقل ۴۵ دقیقه و سه روز در هفته بسیار مناسب است.
-برای بلند کردن اشیا از کمر خود استفاده نکنید. بلکه از زور و توان پاهایتان استفاده کنید. مانند وزنه برداران اول بنشینید و شی را براداشته و بلند شوید.
-در محل کار و منزل در شرایط مناسب بدن خود را قرار دهید. وضعیت مناسب بدن بسیار مهم است.
-هنگام ایستادن طولانی زیر یکی از پاهای خود یک آجر قرار دهید و هر از گاهی پای خود را عوض کنید. هیچگاه طولانی مدت ایستاده قرار نگیرید و وضعیت خود را تغییر دهید
-در وضعیت نشسته بر روی صندلی مناسب و در وضع صحیح ، صاف بنشینید. زیر پاهای خود زیرپایی بگذارید. حتما سطح زانو باید بالاتر از لگن قرار بگیرد. در وضعیت لم داده و یله شده روی صندلی ننشینید و مهمتر از همه کج و کوله نباشید
دکتر ابوالقاسم ابراهیمی
مطالعه ی بیشتر چند روش برای کم کردن کمردرد شاخص توده ی بدنی و چاقی و لاغری
