آویشن گیاهی معجزه گر

کلیات گیاه شناسی آویشن:

آویشن گیاهی معطر با مصارف دارویی است . درختچه ای کوتاه و پر شاخه با عطری خوش که در کوهستان های ایران دیده می شود. گیاهی با گل‌هایی سفید و چتری و منفرد از خانواده نعنا که به Thymus Vulgaris در زیان انگیلیسی معروف است. از دیر باز در ایران عزیز این گیاه به عنوان دارو شناخته شده و از سر شاخه ها و برگ آن برای داروسازی استفاده می شده است.  زمان جمع آوری گیاه فصل بهار و تابستان می‌باشد.

به دلیل عطر خوش گیاه آویشن ، در صنایع غذایی هم استفاده دارد .

همچنین رایحه معطر آویشن مورد توجه زنبور عسل است طبیعی است که عسل آویشن خواص آویشن را در خود دارد.

کاربرد آویشن در طب سنتی

در طب سنتی از این گیاه برای بر طرف نمودن اسپاسم های گوارشی، نفخ ، سرماخوردگی ، سرفه و سیاه سرفه و همینطور برای گرفتگی عضلات استفاده می شد. در عین حال به عنوان تقویت اعصاب و رفع افسردگی و برطرف نمودن بی خوابی تجویز می شد است.

برخی از استفاده های درمانی طب سنتی گیاه آویشن در طب امروز هم استفاده می شود و کارخانه های داروسازی ایران از مواد دارویی آویشن شربت ها ی ضد سرفه و ضد نفخ تولید نموده اند که می توان «شربت توسیان» «قطره توسیگل» «قطره توسیون» «شربت برونکوتیدی» و… را نام برد که همگی به عنوان ضد سرفه و خلط آور در داروخانه ها بفروش می رسند.

اگر پودر برگ آویشن خشک شده تجزیه شود در یک چهارم قاشق چایخوری آن مواد زیر به دست می آید:

۰/۸ کیلو کالری انرژی     ——–  ۰٫۰۲ گرم کربوهیدرات       ——- ۰٫۰۴ گرم پروتئین

         ۰٫۰۱ گرم چربی     ——————————-          ۰٫۰۱ گرم فیبر

کاربرد های درمانی آویشن

اثرات دارویی ( فارماکولوژیک ) آویشن گسترده بوده و برای مشکلات دستگاه گوارش ، دستگاه تنفسی ، دستگاه ادارای تناسلی ، مشکلات مفصلی و در کنترل تشنج و مشکلات عصبی کاربرد دارد. اما اثر ضد سرفه و خلط آور و ضد اسپاسم این گیاه در مطالعات بر روی حیوانات از عمده ترین آثار آن بوده اند . به طور کاربردی می توان از آویشن در موارد زیر استفاده کرد:

درمان سرماخوردگی و سرفه: ۱ تا ۴ گرم پودر خشک گیاه را در یک لیوان آب جوش  ریخته و به مدت ۲۰ دقیقه صبر می کنیم تا دم بکشد. پس از صاف کردن می توان ۳ بار در روز از آن نوشید.اگر تحمل تلخی آن را ندارید می توانید دم کرده را با عسل شیرین کنید.

درمان التهاب حنجره و لوزه‌ها:  یک استکان از پودر گیاه را در چهار استکان آب جوش آهسته به مدت ۲۰ دقیقه جوشانیده و پس از صاف کردن، محلول را برای قرقره کردن استفاده کنید. یادمان باشد که این محلول برای نوشیدن نیست و فقط برای قرقره کردن است. از همین روش برای درمان آفت دهانی می توان استفاده کرد.

برای نفخ و اسهال : ۵- ۱۰ گرم از پورد را در یک لیوان آب جوش دم می کنیم و پس از صاف کردن از محلول می نوشیم ( ۲-۳ بار در روز) اثرات ضد نفخ و اسپاسم گوارشی و ضد اسهال آن کمک می کند

آویشن برای جلوگیری از ریزش مو نیز موثر است. ۲۰ گرم اویشن را در یک لیتر آب جوشانده شود و هرچند روز یک بار به سر مالیده شود.

روماتیسم  یا ورم مفاصل : می توان از  ضماد آویشن کوهی استفاده نمود  و برای این کار باید گل و برگ آویشن را در ظرفی بریزند و روی حرارت قرار دهند و آنرا تا گرم است روی ناحیه ای که درد می کند بگذارند و ببندند.

می گویند آویشن ضد عفونی کننده، هاضم غذا، ضد سرفه، ضد بو، ضد تشنج است و  درمان پیچش روده و اسهال مفید است ، عامل تصفیه کننده است ،در درمان بیخوابی و امراض دستگاه گوارش مفید است. برای تنگی نفس و ناراحتی کلیه و مثانه و درد مفاصل و سیاتیک و خونریزیهای رحم و ترشحات غیر طبیعی زنان کاربرد دارد . همچنین می گویند  آویشن ضد تشنج وضد صرع و ضد نفخ هم است و برای تقویت بینایی و معده مفید است. این همه اثر برای این گیاه می تواند از آن یک گیاه معجزه گر بسازد .

اما با این همه اثر مناسب باید مواظب بود که این گیاه دارویی است و مانند همه داروها اثرات نامناسب و ناخوشایندی داشته که موجب می شود در مصرف آن دقت کنیم

منع مصرف و عوارض جانبی :

در خوردن آویشن نباید زیاده روی کرد زیرا باعث بروز آلبومین در ادرار می‌شود.

دکتر ابوالقاسم ابراهیمی سیقلی

منبع :  گیاهان دارویی دکتر زرگری ، انتشارات دانشگاه تهران        و          گروه سلامت سیمرغ