با سرماخوردگی چه کنیم؟

با سرماخوردگی چه کنیم؟ و چند سوال در مورد سرماخوردگی

ایـن روزهـا تـوی اتـوبـوس ، تـاکـسی، مـدرسـه دانـشگاه و یا اداره صدای که از همه بیشتر به گوش می رسد. فین فین دماغ هاست. البته سرفه و عطسه هم تا اندازه ای به گوش می رسد. و شاید هم صدای خالی کردن ترشحات بینی با سبک و سیاق ایتالیایی هم در بعضی جا ها به گوش برسد. سرماخوردگی چیست؟ و ما با سرماخوردگی چه کنیم؟

آن چیزی که به نام بیماری سرماخوردگی معروف است و ما آن را با علایم آبریزش بینی ، گرفتگی بینی و سـرفه و عطسه و… می شناسیم به واسطه تعدادی از ویروس ها (حدود ۲۵۰ نوع ویروس) منتقل می شود. دارای دوره ی کوتاه چند روزه است و بعد از اینکه دوره اش تمام شد خداحافظی می کنه و فقط خاطره دردناک و سرخی و پوسته پوسته شدن بینی را برای بعضی ها به جا می گذاره( از بس دماغ خودش را گرفته سرخ شده)

سرما خوردگی به سهولت منتشر می شود. هرچقدر هم مواظب باشی که با افراد سرماخورده روبوسی نکنی ، دست ندی و… اما یهو تو اتوبوس یکی از کسانی که ایستاده عطسه ای می کنه و البته از دیگران عذرخواهی می کنه اما ویروس کوچولو  توجه ای به عذرخواهی نکرده و وارد بدن شما می شود و آنگاه دیگران هستند که مواظبند  تا با شما روبوسی نکنند و یا دست ندهند و سوال مهم این که با این مشکل با سرماخوردگی چه کنیم؟

آیا سرماخوردگی و آنفولازا  یکی هستند؟

آن چیزی که ما به آن سرما خوردگی می گوییم با بیماری کمی جدی تری به نام آنفولازا تفاوت اساسی دارد و روش درمانی متفاوتی را هم طلب می کند. هر چند عامه مردم با بروز علایم سرماخوردگی تصور می کنند که آنفولازا شده اند باید برای این دو تفاوتهای قایل شد. با توجه به اینکه هر دو بیماری علایمی در دستگاه تنفسی ایجاد کرده و از طریق ویروس منتقل می شودند ، شاید سخت باشد که آن دو را یکی ندانیم. آنچه مسلم است این دو بیماری متفاوت و با درجه خطر متفاوت هستند.

سرماخوردگی با علایمی نظیر  گرفتگی بینی ، آبریزش بینی ، سرفه ، گلودرد، تب خفیف  خود را نمایان می کند در حالی که آنفولازا علاوه بر آن با تب بالا ، لرز، درد بدن و خستگی همراه است.

وقتی به  سرماخوردگی مبتلا شدیم چه کار کنیم؟

در واقع برای افراد سالم ( عدم حضور بیماری زمینه ای) به دلیل سرماخوردگی نیاز به ویزیت دکتر نیست. فقط کسانی که مبتلا به بیماری های مزمن هستند ( فشار خون، بیناری قلبی، دیابت و ….) و یا در حالتی که علایمی به جز سرماخوردگی هم بروز کرد نیاز به بررسی پزشکی وجود دارد.

هنگام بروز سرماخوردگی با نوشیدن مایعات فراوان موجب تامین آب بدن شده و مانع از افزوده شدن بیماری دیگر خواهیم شد. البته از نوشیدنی ها کافین دار مثل قهوه و چای و کولا پرهیز کنید.

هر چند فرد بی اشتها می شود ، خوردن سوپ مرغ به دلیل سهولت در هضم خوب است. غذای سبک مثل سوپی که حاوی مرغ یا ماهی همراه با کمی برنج و سبزی است کمک می کند.

بخور با بخار برای رفع گرفتگی بینی خوب است. اگر یکی دو قطره منتول ( عصاره نعنا) در دستگاه بخور بریزیم برای باز کردن مسیر تنفسی عالی است.

خوردن دم نوش زنجفیل برای سرماخوردگی کمک فراوان می کند. شیر گرم و عسل  هم خوب است.

از خوردن نوشیدنی ها خنک و بخصوص الکلی طی مدت سرماخوردگی پرهیز کنید. هر چند به نظر می آید که فرد سرماخورده اشتهای برای نوشیدن الکل ندارد.

استفاده از داروها در سرماخوردگی

با توجه به اینکه در سرماخوردگی تب خفیف است و همین مقدار تب خودش به عنوان عاملی که موجب مرگ ویروس می شود عمل کرده و موجب بهبودی فرد از شر ویروس سرماخوردگی می شود استفاده از داروهای ضد تب مثل آسپرین چندان منطقی به نظر نمی آید. بخصوص اینکه پزشکان برای بیماران خردسال و کهنسال سرماخورده به هیچ وجه آسپرین تجوز نمی کنند ( همه ما از  Reye’s syndrome  می ترسیم).

استفاده از قطره بینی نرمال سالین معجزه گر است. بینی را باز نگه داشته و ترشحات به راحتی تخلیه می شود. بعضی هم خود سرانه از قطره بینی مثل فنیل افرین استفاده می کنند. به نظر من خطرش بیشتر است. بخصوص اینکه با ریختن این قطره در بینی حس تنفسی بهتر است و فرد تمایل به استفاده آن دارد بی خبر از اینکه استفاده بدون مجوز آن موجب از بین رفتن مخاط بینی است که خود بیماری به مراتب بزرگ تر و مهیب تر از سرماخوردگی است ( تمام سال حس سرماخوردگی خواهیم داشت)

استفاده از ضد احتقان ها که بدون نسخه هم به فروش می شود( مثل آنتی هیستامین دکونجستانت)  در کم کردن التهاب و احتقان بینی کمک کننده است. اما هیچ گاه از این ضد احتقان ها بیش از ۲-۳ روز استفاده نکنید. آسیب آن بیشتر از نفعش خواهد بود

برای رفع گلودرد قرقره آب ولرم و نمک عالی است.

برای سرفه هم نیاز به دارو نیست. چون اساسا سرماخوردگی سرفه اش خفیف بوده و آزار دهنده نیست. استفاده از روش های سنتی برای رفع سرفه سرماخوردگی خوب است.

اثر  Vit C  در سرماخوردگی در مطاله های مختلف مورد ارزیابی قرار گرفته است. اینکه آیا این ویتامین موجب درمان سرماخوردگی می شود اثبات نشده ولی اثر بخشی ویتامین سی در کوتاه کردن دوره بیماری و کم کردن آزار و اذیت بیماری اثبات شده است. مرکبات سرشار از Vit C هستند اما بعضی ها دلشان می خواهد از قرص جوشان استفاده کنند که هر قرص یک گرم ویتامین سی دارد. حواستان باشد که از قرص مکیدنی ویتامین سی زیاد استفاده نکنید که التهاب مخاط دهان ایجاد می کند.

بالاخره  برای سرماخوردگی نزد دکتر برویم یا نه؟

که گفتم سرماخوردگی نیاز به دکتر ندارد. و خود ویروس ها هم به آنتی بیوتیک نیاز ندارند. اما گاهی اوقات به دلایل زمینه ای بیماری های باکتریال بر روی سینوس ها و یا گوش سوار شده و علایم بیماری عفونی گوش و سینوس ایجاد می کند. که نیاز به بررسی پزشکی و استفاده داروهای ضد باکتری دارد.
با بروز علایمی عفونت گوش مثل تب بالا ، درد و حس پی در گوش
یا
با بروز علایم عفونت سینوس ها مثل سردرد ، حس پری در صورت و فشار و درد در صورت
به پزشک مراجعه نماید تا گوش و سینوس ها معاینه شده تا در صورت لزوم داروی مناسب تجویز شود

برای پیشگیری از سرما خوردگی چه کنیم

هر چند در بالا گفتم که هر چقدر مواظب باشی ویروس سرماخوردگی وارد بدن خواهد شد. پس پیشگیری این نیست که مانع ورود ویروس شویم بلکه بهترین راه این است که اگر ویروس وارد شد موجب بروز علایم نشود.
استفاده از مواد غذایی حاوی Vit A مثل سبزی های با رنگ سبز تیره و همچنین مواد حاوی  Omega3 مثل ماهی آزاد می توان سیستم ایمنی را تقویت کرد.
ورزش های ایروبیک نظیر پیاده روی ، شنا و .. در تقویت سیستم ایمنی بسیار مهم است. فرد ورزشکار ممکن است به ویروس آلوده شود ولی علایم خفیف خواهد داشت و دوره بیماری کوتاه تر خواهد شد.
اما در زمان شیوع سرماخوردگی ، شستشوی دست بسیار مهم است . بعضی از سرماخورده ها در دستهای خود سرفه و عطسه می کنند و دست خود را به هر چیزی می زنند ( دستگیره در تاکسی، میله و صندلی اتوبوس ، کیبرد و موس توی کافی نت و…. ویروس تا ساعت ها زنده می ماند) و با این روش ویروس را به دست های شما منتقل می کنند. شما هم با مالش چشم و صورت خود ، خویشتن را بیمار می نمایید.
پس دست ها را با آب و صابون بشویید. اگر به آب و صابون دسترسی ندارید با استفاده از ژلهای الکل دار دست خود را بشویید( از داروخانه بخرید و در کیف خود بگذارید).
دست خود را به چشم و دهان خود نمالید.
با گرفتن دستمال کاغذی در جلوی دماغ و دهان عطسه و سرفه کنید. اگر دستمال کاغذی ندارید ، آرنج خود را خم کرده و داخل آرنج عطسه و سرفه کنید.
اگر بیماری زمینه ای دارید در فصل شیوع سرماخوردگی در مکان شلوغ و با ازدهام جمعیت قرار نگیرید.

آیا سرما خوردگی به سرما ربط داره؟

سرماخوردگی به دلیل ورود ویروس و عامل بیماری در بدن بروز پیدا می کند و ربط آن به سرما بر اساس باورهای غلط پیدایش یافته . در واقع اسم این بیماری در قدیم سرما سرما شدن بوده است. حضور در سرما بدون ورود عامل بیماری شاید موجب بیماری های دیگری شود اما سرماخوردگی ایجاد نمی کند. سرما برای بعضی بیماری ها مثل آستم خوب نیست و موجب ایجاد علایم می شود، اما در سرماخوردگی اینطور نیست. بروز سرماخوردگی بعد از حضور در سرما یک تصادف و همزمانی با ورود ویروس است.

چرا بچه ها اینقدر سرماخوردگی پیدا می کنند؟

دلایل عمده این است که بچه مثل بزرگسالان رعایت بهداشت شخصی نداشته. معمولا در سرفه و عطسه در دستمال کاغذی بی توجه هستند . فعال تر هستند و تعداد تنفس آنها بیشتر از بزرگسالان است ، پس هوای بیشتری وارد ریه شده و احتمال ورود ویروس در بدن آنها بیشتر است. معمولا بیماری بچه ها شدید نبوده و به استراحت نیاز ندارند و به همین دلیل به عنوان یک عامل خوب انتقال بیماری هستند. به همه این دلایل بچه بیشتر سرما خوردگی پیدا می کنند. (شاید دلیل دیگر این باشد که بچه ها بیشتر دلشان می خواهد سرما بخوردند تا مدرسه نروند)

بچه ها نسبت به بزرگسالان دوره کمون سرماخوردگی کوتاه تر است در نتیجه در یک تماس همزمان والدین و بـچه هـا بـا بیمار سـرمـاخـوردگـی ، عـلایم در بچه ها زودتر بروز کرده و به همین دلیل والدین که بیماری را از بچه هایشان گرفته اند.

استراحت و مرخصی در سرماخوردگی

در هنگام سرماخوردگی استراحت روزهای اول بسیار کمک کننده است. استراحت و تغذیه مناسب در کوتاه کردن دوره بیماری اثر بخش است. استراحت یک خاصیت دیگر هم دارد ، مانع بیمار شدن دیگران می شویم

امیدوارم که سرما سرما نشوید (سرما نخورید)

دکتر ابوالقاسم ابرهیمی

مقاله های مرتبط

هفت درمان خانگی برای آنفولانزا

درمان خانگی سرماخوردگی و آنفولانزا

 آنفولانزا چیست؟ چند روز طول می کشد