هیپر ویتامینوز A یا مسمومیت با ویتامین A
هنگامی که بیش از مقدار مورد نیاز بدن ویتامین A مصرف شود فرد دچار مسمومست با ویتامین A می شود. که به دو دسته
- حاد : به دلیل مصرف بیش از حد ویتامین A در یک دوره زمانی کوتاه
- مزمن : مصرف زیاد ویتامین A در طی مدت زمان طولانی
معمولا در کسانی که از داروهای مکمل و مولتی ویتامین ها استفاده می کنند امکان افزایش مصرف ویتامین وجود دارد. البته در افراد الکلی به دلیل اشکال در متابولیسم کبدی نیز با مقدار کمتری از ویتامین فرد دچار مسمومیت با ویتامین A می شود.
انستیتوی پزشکی حداکثر مقدار قابل تحمل روزانه ویتامین A را در جمعیت نرمال جهت جلوگیری ازمسمومیت با ویتامین A بر اساس سن مختلف را به شرح زیر اعلام کرده است:
- سن ۳-۰ سال : حداکثر ۶۰۰ میکرو گرم یا ۲۰۰۰ IU
- سن ۸-۴ سال : حداکثر ۹۰۰ میکرو گرم یا ۳۰۰۰ IU
- سن ۱۳-۹ سال : حداکثر ۱۷۰۰ میکرو گرم یا ۵۶۶۵ IU
- سن ۱۸-۱۴ سال : حداکثر ۲۸۰۰ میکرو گرم یا ۹۳۳۵ IU
- سن بالای ۱۹ سال : حداکثر ۳۰۰۰ میکرو گرم یا ۱۰۰۰۰ IU
در زنان حامله ، بیماران کبدی ، مصرف زیاد الکل و افراد سیگاری باید در تجویز ویتامین A دقت بیشتری صورت گیرد و برای درمان کمبود ها باید تجویز دارو با کنترل و آزمایشات انجام شود.
مصرف جگر بعضی حیوانات که سرشار از ویتامین A است می تواند مسمومیت با ویتامین A ایجاد کند . جگر خرس قطبی ، فک و فیل دریایی مقدار ویتامین آ بسیار بالاتر از حد مجاز مصرف روزانه دارند. در گزارش های کاوش گران قطب که از جگر این حیوانات تغذیه می کردند علایم مسمومیت دیده می شود.
علایم مسمومیت
- نرمی غیر طبیعی در استخوانهای جمجمه ( در کودکان و نوزادان به نام کرانیو تابس)
- رجستگی ملاج در نوزادان
- نوزاد به خوبی افزایش وزن نمی یابد
- اشکال در دید به شکل دید تار و مه آلود ، دید دوتای (در بچه های بزرگ تر)
- افزایش فشار داخل جمجمه
- گیجی
- سردرد
- تحریک پذیر بودن فرد ( زود جوش می اورد و عصبانی می شود)
- تغیر سطح هوشیاری
- کاهش اشتها
- تهوع و استفراغ
- تخریب کبدی
- تورم و درد استخوانی
- تغیرات در مو و پوست شامل :
o ترک های گوشه ی لب
o ریزش مو
o افزایش حساسیت به نور خورشید
o پوست چرب و موهای چرب و شوره سر
o خارش پوست و پوست پوست شدن آن
o تغیر رنگ پوست به صورت زرد
درمان
با قطع ویتامین A علایم بهبود پیدا کرده و درمان می شود. غالب مردم به طور کامل بهبود پیدا می کنند. اما با توجه به علایم ذکر شده ممکن است تخریب بافت کبدی باقی بماند و به علت افزایش سطح کلسیم خون کلیه آسیب ببیند .
مصرف بیش از حد ویتایمن A در زمان بارداری می تواند موجب آسیب و اختلال در رشدو نمود جنین گردد. به همین دلیل هر گونه مصرف این ویتامین باید با دستور پزشک باشد.
دکتر ابوالقاسم ابراهیمی
مقاله های مرتبط:
ویتامین A چیست ؟ کمبود ویتامین A
