سرفه چیست ؟ و در مان گیاهی سرفه کدام است؟
سرفه واکنش بدن به التهاب و تحریک در ناحیه گلو ، حنجره ، برنش ها و یا ریه هاست. سرفه به دو نوع سرفه خشک ( بدون خلط ) و سرفه خلط دار تقسیم می شود. دلایل متفاوتی نظیر آنفولازا ، سرماخوردگی ، جسم خارجی و بیماری های نظیر آستم و برونشیت می تواند عامل سرفه باشد اما گاها دلایلی نظیر سوزش سر دل ( ترش کردن) و ریفلاکس می تواند عامل سرفه باشد . گرد و غبار و حساسیت ها هم موجب سرفه مزمن شده و البته عوارض دارویی هم یکی دیگر از دلایل سرفه مزمن است . به همین دلیل برای بررسی سرفه طولانی مدت نیاز است که به درمانگر خود مراجعه نموده و از او کمک بگیرید.
سرفه خشک نه تنها مریض را اذیت می کند، بلکه موجب آزار اطرافیان بیمار هم می شود. سرفه خشک دلایل مختلفی داشته که می تواند عوارض ناشی از آنفولانزا و سرما خوردگی باشه و همچنین به دلیل سیگار کشبدن ، خشک بودن هوای محیط ، سخنرانی کردن با صدای بلند و آواز خواندن و همچنین به دلیل استرس و فشارهای عصبی و اضطراب باشد.
سرفه خشک معمولا به سرفه ای اطلاق می شود که همراه سرفه خلط وجود نداشته و فرد سرفه ای بدون خلط داشته که ممکن است سوزش گلو و درد در ناحیه سینه و حس سوختن هم داشته باشد.
طبیعی است بیماری که سرفه ی مزمن دارد باید بررسی های پزشکی صورت گیرد تا دلایل آن کشف شود اما برای سرفه های اندک، همانطور که که مادربزرگ ها برای درمان سرفه از روش های گیاهی استفاده می کردند هنوز هم می توان با استفاده از روش های سنتی برای کنترل سرفه بهره جست. اما باید توجه شود که اگر سرفه بیشتر از یک هفته طول کشیده است نیاز به بیش از روش های سنتی است و باید فکر کنیم که به بررسی های تشخیصی پزشکی بیشتری نیازمندیم.
انجام کارهای زیر در سرفه های کم و سبک به بیمار کمک فراوان می کند :
سر را کمی بالاتر قرار داده تا سینوس ها به راحتی تخلیه شود. التهاب سینوس ها و عدم تخلیه صحیح سینوس ها موجب ترشح پس حلق شده و موجب سرفه های تحریکی می شود.
مایعات زیاد بنوشید و از مصرف سیگار پرهیز کنید.
و اما روش های مادر بزرگ ها برای کنترل سرفه
یک قاشق غذا خوری عسل ، به همراه یک قاشق چایخوری آب لیمو را داخل یک لیوان چای به هم زده و نوش جان نماید. عسل التهاب را کاهش داده و موجب رفع تحریک پذیری شده و چای هم موجب تامین مایع از دست رفته می شود
بخور می تواند در تسکین سرفه کمک کند. استفاده از حوله روی سر و قرارد دادن سر در نزدیکی ظرف آب گرم کمک فراوانی در کنترل سرفه می کند. می توان از حمام با بخار گرم هم استفاده کرد. فقط کواظبت کنید که دچار سوختگی با بخار آب گرم نشوید.
یک قاشق چایخوری عسل را داخل یک لیوان شیر داغ ریخته و حل نموده و جرعه جرعه بنوشید. بخصوص همزمان با بخور دادن و قبل از خواب کمک زیادی در کنترل سرفه خواهد نمود.
مکیدن آب نبات نعنایی در هنگام سرفه می تواند کمک قابل توجه ای در رفع سرفه باشد.
هوای محیط ما به خاطر شرایط زندگی ، وسایل گرمایشی و … خشک است و همین موجب تحریک و سرفه می شود. بهتر است با استفاده از دستگاه های مرطوب کننده ، هوای محیط خود را کمی مرطوب کنیم. اگر فصد ندارید دستگاه بخور گرم و یا سرد تهیه کنید نگران نباشید مثل دوران مادر بزرگ ها، گذاشتن کتری روی بخاری موجب مرطوب شدن هوا می شود.
یک تکه کوچک زنجفیل تازه را پوست کنده و به آرامی آن را بجوید برای رفع سرفه کمک حال شما خواهد بود. البته سوزش لذت بخش دهان و زبان به خاطر زنجبیل برای بعضی ها خوش آیند نیست ( هر چند من عاشق مزه زنجفیل هستم) .
می توان از دم کرده زنجفیل هم استفاده کرد. یک قاشق چایخوری از زنجفیل را داخل یک لیوان آب جوش ریخته بگذاریم ۵ دقیقه دم بکشد. روزی ۴-۵ بار استفاده از این دم کرده در رفع سرفه مفید است.
با روش بالا می توان آویشن را دم کرد و نوش جان نمود ( اگر می خواهید نفع ببرید باید با مزه اش کنار بیاید)
یک قاشق چایخوری سرکه سیب را داخل یک لیوان آب ریخته و به آرامی آن را مزه مزه کنید. این روشی است برای سرفه های ناگهانی، بخصوص سرفه های که هنگام صحبت کردن ایجاد می شود، کمک درمان خواهد بود.
چند قطره از عصاره آویشن یا از اوکالیپتوس و یا از عصاره نعنا داخل آب جوش ریخته و بخور بدهیم.
چند قطره(۲-۳) از عصاره نعنا ( امروزه عصاره های نعنا در داروخانه ها به وفور پیدا می شود) را به روی سینه بمالید و ماساژ دهید . همینطور از عصاره آویشن برای ماساژ سینه و اطراف گردن می توان به همین منظور استفاده کرد.
البته برای رفع سرفه ماساژور ها هم از روش جالب استفاده می کنند.با شروع سرفه برجستگی در ناحیه زیر انگشت شصت پا را در مسیر های مختلف مالش داده و همچنین انگشت شصت را به بالا فشار داده و ماساژ را ادامه می دهند. روش خوبی برای کنترل سرفه است.
البته از دارویهای گیاهی دیگر هم می توان برای کنترل سرفه بهره جست.
می توان از عصاره سنبل برای رفع سرفه کمک گرفت، فقط باید بدانیم که برای خانم های باردار عصاره سنبل ممنوعیت مصرف دارد.
بومی های آمریکا برای کنترل سرفه از بادرنجبویه استفاده می کردند. روش استفاده از این داروی گیاهی به این شکل است که دو قاشق چایخوری از آن را داخل یک لیوان آب جوش ریخته و سرِ آن را پوشانده و بگذاریم تا ۵ دقیقه دم بکشد و بعد آن را آرام آرام نوش جان کنیم.
مخلوط آب هوبج و عسل در درمان سرفه کمک کننده است
دم کرده بابونه هم برای سرفه مفید است
استفاده از سیر برای کنترل سرفه روش چوپان های سویسی است. یک یا دو حبه سیر را کوبیده و با عسل مخلوط کرده و در موقع لزوم استفاده کنید.
دکتر ابوالقاسم ابراهیمی
